تبیین نقش میانجی تعهد سازمانی در رابطه بین چابکی و هوش سازمانی با عملکرد سازمانی
محورهای موضوعی : تخصصیشیوا حبیب زاده 1 * , بهناز مهاجران 2 , علیرضا قلعه ای 3 , محمد حسنی 4
1 - گروه علوم تربیتی دانشگاه ارومیه
2 - گروه علوم تربیتی دانشگاه ارومیه
3 - گروه علوم تربیتی دانشگاه ارومیه
4 - گروه مدیریت آموزش عالی دانشگاه ارومیه، ایران
کلید واژه: عملکرد سازمانی, چابکی سازمانی, هوش سازمانی, تعهد سازمانی, جهاد دانشگاهی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر تحلیل ساختاری نقش میانجی تعهد سازمانی در رابطه بین چابکی سازمانی و هوش سازمانی با عملکرد سازمانی در بین واحدهای جهاد دانشگاهی شمال غرب کشور می باشد. روش پزوهش توصیفی _ همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه کارکنان واحدهای جهاد دانشگاهی شمال غرب (آذربایجان‌غربی و آذربایجان‌شرقی، اردبیل و کردستان) می‌‌‌باشند که در مجموع 320 نفر بودند. حجم نمونه تحقیق 206 نفر بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم جامعه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه‌های استاندارد عملکرد سازمانی، چابکی سازمانی، هوش سازمانی و تعهد سازمانی استفاده شد. روایی محتوایی ابزار توسط متخصصان امر تایید و روایی مطلوبی برای آن‌ها گزارش شد. همچنین از تحلیل عاملی تاییدی برای روایی سازه ابزارها استفاده شد. ضرایب پایایی برای پرسشنامه های تعهد سازمانی، هوش سازمانی، چابکی سازمانی، عملکرد سازمانی به ترتیب 79/0، 89/0، 87/0، 84/0، گزارش شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک‌های آمار توصیفی شامل نمودار ستونی، میانگین و انحراف استاندارد و آمار استنباطی شامل رگرسیون چندگانه و مدلسازي معادلات ساختاري استفاده شده است. نتایج و یافته‌های تحقیق نشان داد هوش سازمانی، چابکی سازمانی و تعهد سازمانی بر عملکرد سازمانی تاثیر مستقیم دارند. همچنین هوش سازمانی و چابکی سازمانی با نقش میانجی تعهد سازمانی بر عملکرد سازمانی تاثیر غیر مستقیم دارند. در نتیجه مدیران واحدهای جهاد دانشگاهی باید بیش از پیش بر استقرار و پیاده سازی هوش سازمانی و چابکی سازمانی جهت افزایش تعهد سازمانی و در نهایت ارتقای عملکرد سازمانی اهتمام ورزند.
The present study investigated the mediating role of organizational commitment in the relationship between organizational agility and intelligence with organizational performance. It is a descriptive, correlative analysis using structural equation modeling. Four questionnaires on organizational commitment, organizational agility, organizational intelligence and organizational performance are also used to measure data. Cronbach’s alpha was used to measure reliability of questionnaires which were 0.87, 0.86, 0.93, and 0.86 ,respectively Validity of questionnaires was tested using confirmatory factor analysis. Population of the study includes all the staff of inWestern Branches of Jahad Daneshgahi in Iran. Using Cochran’s formula, a number of 206 samples were takes using single-hop clustering sampling. Data analysis was performed by structural equation modeling using AMOS 22: Results indicate that organizational intelligence and organizational agility had direct causal relationship with organizational performance. Moreover, mediated by organizational commitment, organizational intelligence and organizational agility showed to have indirect causal relationship with organizational performance. Therefor suggested that the managers of the ACECR’s units focus on establishing components of organizational intelligence and organizational agility endeavor to improve organizational performance more than before
• ابراهیم‌پور، حبیب. یعقوبی، نورمحمد. زاهدی، سعید. (1395). قابليت يادگيري سازماني واجراي حاكميت باليني در بيمارستان تامين اجتماعي. فصلنامه بیمارستان؛ 15 (2): 84-75.
• ابراهیمی‌‌ان جلودار، سید یاسر و ابراهیمی‌‌ان جلودار، سید محمود)1390). چابکی سازمانی: سرعت پاسخگوی وانعطاف پذیری سازمانی ، توسعه انسانی پلیس، 39 ،34-13.
• احمدیان، زکریا و مهاجران، بهناز(1397). الگوی ساختاری هوش سازمانی، چابکی سازمانی و نوآوری در آموزش عالی(مورد مطالعه: دانشگاه ارومیه)، نامه آموزش عالی، 11(44)، 63-33.
• اسکندری، کریم (۱۳۸۹). بررسی رابطه هوش سازمانی مدیران با عملکرد آنان در سازمان های استان آذربایجان شرقی، پژوهش های مدیری، 3(8)، 185-173.
• امی‌‌ن بیدختی، علی اکبر: محمدی حسینی، سید احمد و حسین پور، عذرا(1395). رابطه کارآفرینی سازمانی با چابکی سازمانی با نقش میانجی تعهد سازمانی(مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه سمنان)، نامه آموزش عالی دوره جدید، 9(35)، 155-135.
• بذرکار، اردشیر و حاجی محمدی، محمد(1398). بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان با توجه به نقش میانجی نوآوری و هوش سازمانی، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 3(26)، 86-68.
• ﺑﻨﻲ ﻧﻌﻢ، ﺟﺒﺎﺭ و ﺍﻣﻴﺮﻧﮋﺍﺩ، ﻗﻨﺒﺮ (1395). ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭼﺎﺑﮑﯽ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺩﺍﻧﺶ ﺩﺭ ﺷﻌﺐ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﻠﺖ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻼﻥ ﺷﻬﺮ ﺍﻫﻮﺍﺯ. ﻣﺤﻞ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ: ﺍﻭﻟﯿﻦ ﮐﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻠﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺟﻬﺎﻧﯽ.
• بهمنی، رضا و امیر نژاد، قنبر(1396). بررسی تاثیر انعطاف پذیري راهبردي بر چابکی سازمانی با نقش میانجی تعهد سازمانی در ادارات و مدیریت هاي شرکت پایانه هاي نفتی ایران، دومی‌‌ن کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید چمران اهواز، 15 تیرماه 1396.
• بیک زاد، جعفر؛ علائی، محمدباقر و اسکندری، کریم. (1389). بررسی رابطه بین هوش سازمانی با عملکرد کارکنان سازمانهای دولتی شهر تبریز، فصلنامه پِوهش های مدیریت، 3(8)، 163-143.
• جلالی، سید احمد و معطوفی، علیرضا (1394). بررسی رابطه هوش سازمانی با عملکرد مدیران (مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی بندر امیر آباد)، شرکت علمی پژوهشی و مشاوره ای آینده ساز - استان مازندران. اولین کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
• جمال زاده، محمد؛. غلامی، یونس و سیف، محمدحسن (1388). بررسی رابطه هوش سازمانی و یادگیری سازمانی در بین کارکنان و اعضای هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی و ارائه الگوی جهت ارتقاء یادگیری سازمانی، فصل نامه رهبری و مدیریت آموزشی، 5(2)، 63-44.
• جورکش، نسرين، شکرچی زاده، احمدرضا و سرجويی، سمی‌‌ه (1395). بررسی تأثیر چابکی سازمانی بر عملکرد کارکنان مورد مطالعه: شرکت زمزم اصفهان، دومی‌‌ن کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد در قرن 21.
• حسین زاده شهری، معصومه: فخریان، سارا و باغچه سرایی، محبوبه (1394). بررسی رابطه بین ابعاد هوش هیجانی و تعهد سازمانی، فصلنامه پژوهش های مدیریت منابع انسانی دانشگاه امام حسین(ع)، 7(1)، 37-19.
• حیدری، مرضیه؛ سیادت، سیدعلی؛ هویدا، رضا و شاهین، آرش (1393). رابطه توانمندسازی های تعالی سازمانی و قابلیت های چابکی سازمانی در دانشگاه های دولتی شهر اصفهان، فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(1)، 38-21.
• رمزگویان، غلامعلی وحسن پور کاووس (1392): بررسی رابطه بین تعهد و عملکرد کارکنان وزارت امور اقتصاد و دارایی، مجله اقتصادی، شماره 3و 4، ص48-33.
• زیبنده، عنایت و پذیرش، جواد(1399). مطالعه نقش مهارت¬های مدیریت کوانتومی بر عملکرد و چابکی سازمانی در تربیت بدنی ارتش جمهوری اسلامی ایران، مجله علمی علوم حرکتی و رفتاری، 3(1)، 51-43.
• شمس مورگانی، غلامرضا؛ مشایخی، منصوره و سلیمانی، سعید(1393). تبیین نقش هوش سازمانی در ارتقای عملکرد سازمانی: مطالعه موردی مدیران دبیرستان‌های شهر تهران، مجله روانشناسی تربیتی، 10(31)، 165-189.
• شیری، اردشیر؛ محسنی مقدم، اکرم و فیضی، شمس الدین(1393). رابطة بین هوش سازمانی و چابکی سازمانی در استانداری ایلام. فرهنگ ایلام، 15(45 و 46)، 34-12.
• علامه، سیدمحسن و مقدمی، مهدی. (1389). بررسي رابطه ميان يادگيري سازماني و عملکرد سازماني؛ مطالعه موردي: واحد نيرو محرکه شرکت ايران خودرو. پژوهشنامه مدیریت اجرایی؛ 10 (1): 100-75.
• غضنفری، فیروزه و هاشمی، شیما(1390). رابطه بین هوش سازمانی و تعهد سازمانی در کارکنان ستادي دانشگاه علوم پزشکی لرستان، فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 7(24)، 32-39.
• غلامی، شهرام، غفوریان، هما و معنوی¬پور، داوود) 1390). رابطه هوش سازمانی و عملکرد مدیران، فصلنامه تازه های روانشناسی صنعتی/سازمانی، 2(6)،99-79.
• فرهادی نژاد، محسن؛ عین علی، محسن و باقری قره باغ، هوشمند(1398). تأملی بر خاموشی هوشیارانه: واکاوی نقش فرهنگ بر عملکرد کارکنان و ارتباطات سازمانی (مورد مطالعه: سازمانهای دولتی شهر سمنان(، مدیریت سازمان های دولتی، 8(2)، 24-11.
• محمودی، احمد؛ یوسفی، بهرام؛ خزایی، علی و اسکندری، ستاره(1398). طراحی مدل معادلات ساختاری ارتباط هوش سازمانی با عملکرد سازمانی در کارشناسان سازمان ورزش شهرداری تهران: نقش میانجی فرايند استقرار ششسیگما، مجله مدیریت ورزشی، 11(1)، 133-154.
• مصلح، عبدالمجید و یاری بوزنجانی، احمد اله(1393). تأثیر هوش سازمانی بر نوآوری فناورانه در شرکت های دانش بنیان، مطالعات مدیریت(بهبود و تحول)، 22(73)، 63-94.
• میر کمالی، سید محمد و کرمی، محمد رضا(1395). بررسي رابطه بين ادراک سبک رهبري اخلاقي مديران و عملکرد کارکنان، نشریه مدیریت توسعه و تحول، 1(24)، 11-22.
• نظر پوری، امیر هوشنگ و رحیمی اقدم، صمد(1394). بررسی رابطۀ بین هوش سازمانی و انعطاف پذیری منابع انسانی در سازمان های دانش بنیان، نشریه مدیریت دولتی، 7(2)، 373-392.
• Albrecht, Karl, (2003), Organizational Intelligence& Knowledge Management: Thinking Outside the Silos, the Executive Perspective :(www.KarlAlbrecht.com).
• Allen, R. S., Dawson, G., Wheatley K. and White C.S.(2008).”Perceived Diversity and Organizational Performance”, Employee.Relations, 3(1), 20-33.
• Arell, R, (2012), Characteristices of agile organizations, developed with funding from agile allince.1-11.
• Chiang, Y. H., Shih, H. A., & Hsu, C. C. (2016). High commitment work system, transactive memory system, and new product performance. Journal of Business Research, 67(4), 631-640. (2)
• Crocitto,Madeline; youssef, Mohamed; (2003) : Human Side of Organizational Agility, industrial management & data system,103/6,.388-397.
• Fink, G., Yolles. M. (2011). Understanding Organizational Intelligences as Constituting Elements of Normative Personality. Paper presented at IACCM 2011, Ruse Bulgaria Revision, 20, 1-27.
• Gabriel Cegarra, J.; Soto-Acosta, P. & Wensley, A. K. P. (2015). Structured knowledge processes and firm performance: The role of organizational agility. Journal of Business Research, 1-6.
• Ghafuri, P.; Farhadi, A., & Mansouri, A. Relationship between Intellectual Capital and Organizational Agility with Mediatory Role of Employee Empowering in Service Sector (Case Study: Karafarin Insurance Company), International Journal of Economy, Management and Social Sciences, 2014, 3 (12): 11-15.
• Glynn, M. A. (2014). Innovative genius: A framework for relating individual and organizational intelligences to innovation. Academy of management review, 21(4), 1081-1111.
• Gopalakrishnan, M.; Libby, T.; Samuels, J. A. & Swenson, D. (2015). The effect of cost goal specificity and new product development process on cost reduction performance. Accounting,
• Harraf A, Wanasika I, Tate K, Talbott K.(2015). Organizational Agility. Journal of Applied BusinessResearch (JABR).;31(2):675-86.
• Howson, Cindi. (2008). Successful Business Intelligence – Secrets to Marking BI a Killer App. McGraw-Hill Companies.
• Iqbal, A. Latif, F. Marimon, F. Sahibzada, U. & Hussain, S. (2019). From knowledge management
to organizational performance. Journal of Enterprise Information Management, 32(1), 36-59.
https://doi.org/10.1108/JEIM-04-2018-0083.
• Kharabsheh, R. Ensour, W. Bogolybov, P.(2017). Learning Orientation, Market Orientation and Organizational Performance: The Mediating Effect of Absorptive Capacity. JOURNAL Business and Economic Research; 17 (1): 114-127.
• Kiruja, E. K., & Mukuru, E. (2018). “Effect of motivation on employee performance in public
middle level Technical Training Institutions in Kenya”. International Journal of Advances in
Management and Economics, 2(4),73-82.
• Lin, K. C. Desouza & Roy, S. (2010). Measuring agility of networked organizational structures via network entropy and mutual information. Applied Mathematics and Computation, 216, 2824–2836.
• Maries‚ E. Scarlat‚ E. (2012). Enhancing the Computational Collective Intelligence within
Communities of Practice Using Trust and Reputation Models. Springer- Verlag Berlin Heidelberg‚ 74-
95.
• Mousavi, S. H. Talebzadeh Nobarian‚ M. & Shams Mourkani, G. (2012). The relationship between
spiritual intelligence and organizational citizenship behavior high school teachers in Zanjan. Journal of
Quarterly Educational Psychology, 7(22), 65-94.
• Nafei, W. A.)2016). Organizational agility: The key to improve organizational performance. International Business Research, , 9 (3): 93-102.
• Orenga-Roglá, S. Chalmeta, R. (2019). Methodology for the Implementation of Knowledge Management Systems. Business & Information Systems Engineering,61(2), 195–213, https://doi.org/10.1007/s12599-017-0513-1.
• Organizations and Society, 42 (1), 1-11. Carbonell, P. & Escudero, A. I. R. (2016). The effect of market orientation on innovation speed and new product performance. Journal of Business & Industrial Marketing, 25, 501–513.
• Panda,S & Kumar, R .(2018). Modelling the Relationship Between Information Technology Infrastructure and Organizational Agility: A Study in the Context of India, Global Business Review, 19(2).424-438.
• Rashid, S., Sami, A., Lodhi, R.N., Iqbal, A. Intellectual Capital and Organizational Performance: An Empirical Study in Telecom Sector of Pakistan. Middle-East Journal of Scientific Research, 2013, 18 (4): 517-523.
• Sanadgol M.(2014).The Survey of Relationship between Organizational Agility and Principals Job Satisfaction. International Journal of Basic Sciences & Applied Research.3: 319-317.
• Semedo, A. S. D., Semedo, A. S. D., Coelho, A. F. M., Coelho, A. F. M., Ribeiro, N. M. P., & Ribeiro, N. M. P. (2016). “Effects of authentic leadership, affective commitment and job resourcefulness on employees’ creativity and individual performance”. Leadership & Organization Development Journal, 37(8), 1038-1055.
• Shereiy B, Karwowski W . (2014). The relationship between work organization and workforce agility in small manufacturing enterprises. International Journal of Industrial Ergonomics. 44: 466-473.
• Simic, I. (2005). Organizational learning as a component of organizational intelligence. Management, Information and Marketing Aspects of the Economic Development of the Balkan Countries, 189-196.
• Urban, B., & Joubert, G. C. D. S. Multidimensional and comparative study on intellectual capital and organisational performance. Journal of Business Economics and Management, 2017, 18 (1): 84-99.
• Yang, K., & Pandey, S. (2009). How do perceived political environment and administrative reform affect employee commitment? Journal of Public Administration Research and Theory, 19, 335-360.
• Zhang, D. Z. & Sharifi, H. (2007). Towards theory building in agile manufacturing strategy -a taxonomical approach. IEEE Transactions on Engineering Management , 54 (2), 351-370.