طراحی الگوی پیشایندهای کارآفرینی سازمانی با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری
محورهای موضوعی : یافته های جدید علمی در حوزه های نوآوری و کارآفرینی
1 - دانشیار گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور
2 - گروه مدیریت دولتی، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران
کلید واژه: کارآفرینی, کارآفرینی سازمانی, عوامل زمینه ای, عوامل ساختاری, عوامل رفتاری,
چکیده مقاله :
کارآفرینی یکی از ابزارهای مهم در حوزه کسب و کار و همچنین شیوه مواجه شدن با دنیای ناشناخته-هاست. سازمان های دولتی نیز مانند سازمانهای بازرگانی می توانند از طریق کارآفرینی قدم در راه رویه ها و شیوه های جدید بگذارند. تحقیق حاضر با هدف ارائه الگوی توسعه کارآفرینی سازمانی در سازمانهای دولتی انجام شد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه انجام و گردآوری داده ها کیفی از نوع ساختاری-تفسیری است. جامعه آماری تحقیق شامل متخصصان حوزه کارآفرینی و اساتید دانشگاه (جمعا 22 نفر) بودند که در پانل دلفی شرکت کرده تا عوامل موثر بر کارآفرینی سازمانی بر مبنای مدل سه شاخگی با توجه به نظر آنها استخراج شود. شیوه انتخاب متخصصان بر اساس روش گلوله برفی بود. برای جمع آوری داده ها، ابتدا از طریق تکنیک دلفی مولفه های مربوط به عوامل سه شاخگی استخراج و پس از رسیدن به اجماع کلی، به منظور ارتباط این عوامل و ارائه مدل عوامل مؤثر بر کارآفرینی سازمانی، از روش مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) استفاده شد. برای دسته بندی و تجزيه و تحلیل قدرت نفوذ و میزان وابستگی عوامل از نرم افزار MICMAC استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که در مجموع 5 عامل زمینه ای، 6 عامل رفتاری و 11 عامل ساختاری به طور کلی بر توسعه کارآفرینی سازمانی دخالت دارند که با توجه به مدلسازی ساختاری تفسیری یک مدل مناسب در این زمینه ارائه شد
Entrepreneurship is one of the important tools in the field of business as well as a way to face the unknown world. Government organizations, like commercial organizations, can step into new procedures and methods through entrepreneurship. The present research was conducted with the aim of presenting the development model of organizational entrepreneurship in government organizations. For this reason, it was tried to design the antecedents of organizational entrepreneurship in the form of a model. The research method is functional in terms of purpose, and structural-interpretive in terms of the method of conducting and collecting qualitative data. The statistical population of the research included experts in the field of entrepreneurship and university professors (22 people in total) who participated in the Delphi panel to extract the factors affecting organizational entrepreneurship based on the three-pronged model according to their opinion. In this way, the experts were first asked to comment on the factors affecting entrepreneurship, and classify them in three dimensions: contextual, structural and behavioral. The method of selecting experts was based on the snowball method. To collect data, firstly, through the Delphi technique, the components related to the three-pronged factors were extracted, and after reaching a general consensus, in order to relate these factors and provide a model of factors affecting organizational entrepreneurship, the interpretive structural modeling (ISM) method was used. MICMAC software for categorize and analyze the power of penetration and the degree of dependence of the factors was used. The obtained results showed that a total of 5 contextual factors, 6 behavioral factors and 11 structural factors are generally involved in the development of organizational entrepreneurship. The results also showed that in the designed model, contextual, structural and behavioral factors are the antecedents of organizational entrepreneurship. At the end of the research, practical suggestions for organizations were presented
آذر عادل، خسروانی فرزانه، و جلالی رضا (1392). تحقیق در عملیات نرم (رویکرد ساختاردهی). تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
احمدی ناصر، پورشافعی هادی، شکوهی فرد حسین (1394). شناسایی عوامل ساختاری مؤثر بر توسعه کارآفرینی سازمانی. اولین کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد و حسابداری و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور مرکز نکا، ساری: 30 خرداد 1394.
اردلان محمدرضا، افضلی افشین، معجونی حسین، عبدالملکی جمال (1399). نقش مدیریت دانش در کارآفرینی سازمانی با میانجیگری هوش سازمانی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال یازدهم، شماره 3، ص 260-235.
اسفندیاری عاطفه، نکوئی مقدم محمود، محمدی زینب، نوروزی سمانه، امیراسماعیلی محمدرضا (1390). آسیب شناسی منابع انسانی در ستاد دانشگاه علوم پزشکی کرمان با استفاده از مدل سه شاخگی. طلوع بهداشت یزد، دوره 10، شماره 3، ص 12-1.
امیرخانی امیرحسین، متقی ثابت محمود (1389). بررسي موانع توسعه بيمه هاي الکترونيک در شرکت سهامي بيمه آسيا. پژوهشنامه بیمه، دوره 25، شماره 1، ص 177-157.
بهزادی نازنین، رضوی سیدمصطفی، حسینی سیدرسول (1393). طراحی الگوی مفهومی دانشگاه کارآفرین با رویکرد کارآفرینی سازمانی. توسعه کارآفرینی، دوره 7، شماره 4، ص 713-697.
پیمانی زاد حسین، قاسمعلی¬پور حسن (1391). رابطۀ بین فرهنگ سازمانی و کارآفرینی سازمانی در ادارۀ کل تربیت بدنی خراسان رضوی. مدیریت و رفتار سازمانی در ورزش، دوره 1، شماره 1، ص 38-29.
پاپ¬زن عبدالحمید، حیدری حسین، کرمی داراب خانی رویا (1390). بررسی رابطه میان فرهنگ سازمانی و مؤلفه های کارآفرینی سازمانی (مطالعه موردی: سازمان جهاد کشاورزی شهرستان کرمانشاه). ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 1، شماره 3، ص 168-145.
پورکیانی مسعود، حسینس¬نوه مهدی، بیگ¬زاده¬ عباسی فرزانه، کمالی محمدجلال (1399). نقش عوامل درون و برون سازمانی در توسعه کارآفرینی دولتی (مطالعه موردی بانک ملی ایران. خطمشی گذاری عمومی در مدیریت، دوره 11، شماره 2، ص 58-37.
تواضعی فر اسماء، تاش مهیم، و کشاورز سهیلا (1401). ارائه الگوی کارآفرینی دیجیتالی در شرکتهای کوچک و متوسط استان خراسان جنوبی در دوران کووید-19. نوآوری و ارزش آفرینی دوره 11، شماره 21، ص 64-49. جهانگیری علی، مبارکی محمدحسن (1388). ارائه چارچوب ادراکی مناسب از کارآفرینی در بخش دولتی. توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره 3، ص 60-35.
چپردار علی، ایرج پور علیرضا، سیدصالحی سیدعلیرضا، داوری علی (1400). ارائه الگوی کارآفرینی سازمانی در بانکداری ایران مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد. مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، دوره 5، شماره 20، ص 36-7.
حسنی محمد، بهادری رقیه، کاظم زاده بیطالی مهدی (1395). رابطه رهبری تحولگرا و هویت سازمانی با کارآفرینی سازمانی اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز. توسعه کارآفرینی، دوره 9، شماره 3، ص 452-433.
حسین¬زاده شهری، معصومه (1389). اثر بافتار سازمانی شرکت مادر بر کارافرینی سازمانی واحدهای راهبردی کسب و کار. توسعه کارآفرینی، سال سوم، شماره 10، ص 114-93.
حسینی میرزاحسن، کشاورز الهام (1397). شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر کارآفرینی سازمانی با هدف ارتقائ عملکرد شرکت با استفاده از تکنیک سلسله مراتب فازی. مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی، دوره 9، شماره 36، ص 242-213.
حق‌شناس اصغر، جمشیدیان مهدی، شائمی علی، شاهین آرش، یزدان‌شناس مهدی (1386). الگوی کارآفرینی سازمانی در بخش دولتی ایران. فصلنامه علوم مدیریت ایران، دوره 2 (شماره 8)، 73-31.
حق روستا زهرا، ممیز آیت اله، حقیقت منفرد جلال (1401). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های کارآفرینی سازمانیِ تاثیرگذار بر نظام بانکداری نوین. برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 14، شماره 51، ص 103-77.
خواجوی خان آزاده، قاضی میرسعید سیدعلی (1391). بررسی وضعیت فرهنگ سازمانی کار آفرینانه در دانشکده‌های طب سنتی ایران. مجله طب سنتی اسلام و ایران، دوره 3، شماره 4، ص 492-489.
دهقان رضا، طالبی کامبیز و عربیون ابوالقاسم (1391). پژوهشی پیرامون عوامل موثر بر نوآوری و کارآفرینی سازمانی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، دوره 6، شماره 1، ص 33-22.
زالی محمدرضا، رجایی سحر، معزالدین محمدحسین، قطبی سپیده (1393). تأثیر توانمندسازی روانشناختی بر ایفای نقش های کارآفرینی سازمانی در ایران و دانمارک (شواهدی مبتنی بر نتایج داده های دیده بان جهانی 2011). توسعه کارآفرینی، دوره 7، شماره 3، ص 445-427.
زیویار فرزاد، فراهانی ابوالفضل، کشاورز لقمان (1396). شناسایی موانع ساختاری کارآفرینی سازمانی در وزارت ورزش و جوانان. فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 15، شماره 1، صص 205-187.
سیدنقوی میرعلی، عبداله پور مونا (1389). رابطه بین سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی. توسعه کارآفرینی، سال سوم، شماره 9، ص 129-103.
شریف¬زاده فتاح، رضوی سیدمصطفی، زاهدی شمس السادات، نجاری رضا (1388). طراحی و تبیین الگوی عوامل موثر بر کارآفرینی دانشگاهی (مطالعه موردی: دانشگاه پیام نور). توسعه کارآفرینی، دوره 2، شماره 4، ص 38-11.
صفرزاده حسین، جعفری محمدسعید (1390). بررسی نقش عوامل مدل سه شاخگي مديريت (ساختار، زمينه و رفتار) در استقرار حراج الکترونيک (e-auction). پژوهشگر (مدیریت)، دوره 8، شماره 23، ص 69-51.
صفری علی، گلشاهی بهنام (1392). تأثیر هوش هیجانی مدیران بر کارافرینی سازمانی: نقش سبک رهبری و فرهنگ سازمانی. توسعه کارآفرینی، دوره 6، شماره 3، ص 202-183.
صیرفی نفیس، محمدحسین، طاهری کیا فریز (1401). ارائه مدل کارآفرینی سازمانی با رویکرد انحراف مثبت در صنایع دیجیتال نوپا. مدیریت بهره‌وری، دوره 16، شماره 4، ص 303-275.
ضیاء بابک، رضوانی مهران، عین القضات محمد (1400). بررسی رابطه کارآفرینی و توسعه پایدار شهری با استفاده از الگوی شهر کارآفرین. نوآوری و ارزش¬آفرینی دوره 10، شماره 19، ص 150-133.
عباسی همایون، باباشاهی حیدر، افخمی اردکانی مهدی، فراهانی داود (1392). بررسی تأثیر انعطاف پذیری منابع انسانی بر کارآفرینی سازمانی: تبیین نقش میانجی فرهنگ انطباق پذیری. مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 11، شماره 1، ص 106-87.
عربيون ابوالقاسم، دهقان نجم آبادي عامر، رضازاده آرش، زرنگاريان يوسف، ساعدي¬تپه رشت توفيق (1390). تاثير ساختار سازماني بر گرايش کارآفرينانه افراد سازمان مورد مطالعه: کتابخانه هاي دانشگاه تهران (پرديس¬هاي مستقر در شهر تهران). نشریه تحقيقات كتابداري و اطلاع رساني دانشگاهي (كتابداري)، دوره 45، شماره 58، صص 53-33.
علیمردانی محمد، فراهانی ابوالفضل، قاسمی سیدحمید (1394). ارتباط بین فرهنگ سازمانی با کارآفرینی سازمانی در اداره کل ورزش و جوانان قم. پژوهش¬های کاربردی در مدیریت ورزشی، سال چهارم، شماره 1، ص 34-25.
غیورباغبانی سید مرتضی، پورنگ علی، توسلی علی (1399). شناسایی عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی سازمانی (مطالعه موردی: آموزش و پرورش خراسان رضوی). فصلنامه تعلیم و تربیت، سال 36، شماره 3، ص 52-29.
فاضلی سیده سکینه، حیدری مریم (1401). بررسی رابطه سواد اطلاعاتی و مدیریت دانش با کارآفرینی سازمانی کارکنان در دوران همه¬گیری اپیدمی کووید-19. فصلنامه پژوهش های کاربردی در مدیریت و علوم انسانی، سال 3، شماره 7، ص 254-244.
فلاحتی، مهدی (1385). بررسی رابطه بین عوامل روانشناختی توانمندسازی و کارآفرینی سازمانی کارشناسان ادارات تربیت بدنی دانشگاه های تهران. مجله پژوهش در علوم ورزشی، دوره 4، شماره 67، 79-67.
قهرمانی محمد، رشید حاجی خواجه لو صالح، ابوچناری عقیل (1390). نقش رهبری تحولی در ارتقای دانشگاه به سازمان کارآفرین (مطالعه موردی: دانشگاه شهید بهشتی). توسعه کارآفرینی، سال چهارم، شماره 14، ص 204-185.
کریمی آصف، رضایی روح اله، احمدپور داریانی محمود، انصاری محسن (1392). تأثیر فرهنگ سازمانی بر گرایش کارآفرینانه (مورد مطالعه: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران). توسعه کارآفرینی، دوره ششم، شماره سوم، ص 182-163.
کریمیان محمدوزین، خلیلی حسن، صفری سعید، عابدعاملی داوود (1391). تأثیر اقدامات مدیریت راهبردی بر کارآفرینی سازمانی (مطالعه موردی: شرکت سرمایه گذاری مهدتابان). توسعه کارافرینی، سال چهارم، شماره 15، ص 64-45.
لعلی سرابی امیر، عبدوی محمد (1392). طراحی و تبیین مدل عوامل مؤثر بر رفتار کارآفرینانه سازمانی در بخش دولتی. دومین کنفرانس بین المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، دانشگاه پیام نور، قم.
مبینی دهکردی علی، رضازاده آرش، دهقان نجم آبادی عامر، دهقان¬نجم¬آبادی منصور (1391). تأثیر فرهنگ سازمانی بر گرایش کارآفرینانه سازمان (مطالعه موردی: شرکت خودروسازی زامیاد). توسعه کارآفرینی دوره 5، شماره 2، ص 66-47.
مبینی دهکردی علی، کشتکارهرانکی مهران (1393). بررسی تأثیر مدل سه شاخگی بر نوآوری اجتماعی (مطالعه موردی یک شرکت وابسته به صنایع خودروسازی). مدیریت نوآوری، سال سوم، شماره 4، ص 75-57.
محمودی جعفر، هانیه سادات بی ریایی (1388). ارزیابی نظامهای اطلاعاتی کارآفرینانه در سازمانهای دولتی ایران (مطالعه موردی: معاونت برنامه ریزی وزارت بازرگانی). توسعه کارآفرینی، سال 2، شماره 6، ص 181-157.
مدهوشی مهرداد، ساداتی عبدالرحیم (1390). بررسی اثرگذاری فرایند مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی (مورد مطالعه: کسب و کارهای کوچک و متوسط شرق مازندران). توسعه کارآفرینی، سال سوم، شماره 12، ص 26-7.
مقیمی، سیدمحمد (1383). عواملی مؤثر بر کارآفرینی سازمانی در سازمان های بخش خدمات اجتماعی و فرهنگی دولتی ایران. مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 2، شماره 3، صص 78-27.
موسوی سیداسفندیار، زند علیرضا، زاهدی زینب (1399). تعیین ارتباط مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی با کارآفرینی سازمانی کارکنان سازمان ورزش شهرداری تهران. ششمین همایش ملی علوم ورزشی و تربیت بدنی ایران، انجمن توسعه و ترويج علوم و فنون بنيادين، تهران.
میرزایی اهرنجانی، حسن، سرلک، محمدعلی (1384). نگاهی به معرفت شناسی سازمانی: سیر تحول، مکاتب و کاربردهای مدیریتی، فصلنامه پیک نور، 3(3).
نوروزی، مجتبی (1384). بررسی ارتباط میان عوامل روانشناختی توانمندسازی کارکنان با عملکرد سازمانی در شعب بانک ملت شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
نیک نهاد صفورا، حسینی سیدعماد، رضوی سیدمحمدحسین (1394). ارتباط ابعاد ساختار سازمانی و کارآفرینی مدیران سازمان های ورزشی کشور. مطالعات مدیریت ورزشی، شماره 30، ص 134-121.
یدالهی فارسی، جهانگیر، زالی محمدرضا، باقری¬فرد سیدمرتضی (1390). شناسايي عوامل ساختاري موثر بر توسعه کارآفريني دانشگاهي؛ مطالعه موردي دانشگاه جامع علمي– کاربردي. سیاست علم و فن آوری، دوره 4، شماره 1، ص 32-17.
یدالهی فارسی، جهانگیر، عزیزی زیارت امید، خواستار حمزه (1388). بررسی رابطه بین ساختار و کارآفرینی سازمانی (مطالعه موردی: بانک های خصوصی شهر تهران). توسعه کارآفرینی، سال دوم، شماره 5، ص 80-55.
یدالهی فارسی، جهانگیر، جانثاری، امیر، زمانی محسن (1387). بررسی کارآفرینی درون سازمانی در سازمانهای دولتی؛ مطالعه موردی در استان خوزستان. نشریه توسعه کارآفرینی، 1(1)، 206-171.
Antoncic, B., & Scarlat, C. (2009). Corporate entrepreneurship performance: Slovenia and Romania, Journal of Management, 3 (1): 15- 38.
Audretsch, D. B., Kuratko, D. F., & Link, A. (2015). Making sense of the elusive paradigm of entrepreneurship. Small Business Economics, 45(4), 703-712.
Choi, Jong-in., & Markham, Stephen. (2019). Creating a corporate entrepreneurial ecosystem: the case of entrepreneurship education in the RTP, USA. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 5(62): 1-15.
Covin, J. G., & Slevin, D. P. (1991). A conceptual model of entrepreneurship as firm behavior. Entrepreneurship: Theory and Practice 16(1):7-24.
Corwall, J. R., & Perlman, B. (1990). Organizational entrepreneurship. Journal of Homewood, IL, 22(3), 221–258.
Engelen, A., Christina, F. T., Thalmann, J., Brettel, M. (2013). The Effect of Organizational Culture on Entrepreneurial Orientation: A Comparison between Germany and Thailand. Journal of Small Business Management. 51(4), 1-21.
Guth, W. D. & Ginsberg, A. (1990). Guest Editor's introduction: corporate entrepreneurship. Strategic Management Journal, 11, 5–15.
Huang J. J., Tzeng G. H., & Ong C. S., (2005). Multidimensional data in multidimensional scaling using the analytic network process. Pattern Recognition Letters, 26, 755–767.
Kaid, A. & Rosli, M. (2011). How does organizational culture shape the relationship between entrepreneurial orientation and the organizational performance of banks? European Journal of Social Sciences, 20(1), 28- 46.
Kearney, C. Hisrich, R. & Roche, F. (2008). A conceptual model of public sector corporate entrepreneurship. International Entrepreneurship Management Journal, 4(1): 295–313.
Kuratko, D. F., Hornsby, J. S., & Covin, J. G. (2014). Diagnosing a firm’s internal environment for Corporate Entrepreneurship. Business Horizons Journal, 1(57), 253-273.
Lumpkin, G. T. & Dess, G. G. (2001). Linking two dimensions of entrepreneurial orientation to firm performance: the moderating role of environment and industry life cycle. Journal of Business Venturing, 16: 429-451.
Lumpkin, G. T. & Dess, G. G. (1996). Clarifying the Entrepreneurial Orientation Construct and Linking It to Performance. The Academy of Management Review, 21(1), 135-172.
Ratten, Vanessa. (2011). Sport-based entrepreneurship: towards a new theory, of entrepreneurship and sport management. International Entrepreneurship and Management Journal, 7(1): 57-69.
Sepehri, S., & Khayati, E. (2013). The Relationship between Organizational Culture and Corporate Entrepreneurship in food and beverage industries. Asian Journal of Management Sciences and Education, 2(3), 144-151.
Shihab, M., Wismiarsi, T. & Sine, K. (2011). Relationship between organizational culture and entrepreneurial orientation: Indonesian SMEs context. Proceeding of 2nd International Conference on Business, Economics and Tourism Management, IPEDR, 24(2011), IACSIT Press, Singapore, 93- 97.
Singer, S., Alpeza, M. & Balkic, M. (2010). Corporate entrepreneurship: Is entrepreneurial behavior possible in a large company? Journal of Entrepreneurship and Innovation Management Studies, 1(1), 1- 8.
Salimath, M., & Cullen, J. (2010). Formal & informal institutional effects on entrepreneurship: a synthesis of nation-level research. International Journal of Organizational Analysis. 18(3), 358-385.
Thakkar, Jitesh, S. G., Deshmukh, A. D. Gupta., & Ravi, Shankar. (2007). Development of a balanced scorecard an integrated approach of interpretive structural modeling (ism) and analytic network process (ANP). International Journal of Productivity and Performance Management, 56( 1), 25-59.
Zahra, S. A. (1993). A conceptual model of entrepreneurship as firm behavior: a critique and extension. Entrepreneurship Theory & Practice, 17(4), 5-21.