تأثیر ارزش آفرینی سوادتربیتی والدین برتاب آوری و پیشرفت تحصیلی با میانجیگری مسئولیت پذیری

چکیده مقاله :

سواد تربیتی والدین یک الگوی جدید در علوم تربیتی و مدیریت آموزشی است که والدین با ارتقاء سطح دانش و مهارت خود می‌توانند فرزندان خود را در امور مختلف، حمایت نمایند و والدین بیشترین تاثیرات اجتماعی را حتی فراتر از معلمان و مدرسه بر فرزندان خود دارند. این مطالعه به بررسی رابطه بین سوادتربیتی ‌والدین و تاب آوری و پیشرفت تحصیلی با میانجیگری مسئولیت پذیری دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر کرج می پردازد. روش این پژوهش همبستگی چند متغیره و از نوع معادلات ساختاری است در مجموع 389 نفر شرکت‌کننده یعنی دانش آموز و 389 نفر مادران آنها در سال تحصیلی 1400 - 1401به روش نمونه¬گیری خوشه‌ای تصادفی بر اساس جنسیت انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های سوادتربیتی ‌والدین آلاباما، فریک(1996)، مسئولیت¬پذیری نوجوانان نعمتی(1378) و تاب آوری تحصیلی ساموئلز(2008)و پرسشنامه پیشرفت تحصیلی صالحی (1394) پاسخ دادند. یافته‌ها نشان داد سوادتربیتی والدین و مؤلفه‌های آن برتاب آوری تحصیلی و مسئولیت پذیری اثر مستقیم دارد(05/0>p). مسئولیت پذیری بر تاب اوری تحصیلی اثر مستقیم دارد(05/0>p). سواد تربیتی والدین بر تاب آوری تحصیلی و پیشرفت تحصیلی با میانجیگری مسئولیت پذیری اثر غیرمستقیم دارد(05/0>p)، بنابراین می‌توان نتیجه گرقت که سوادتربیتی والدین و مولفه‌های آن می‌تواند مسئولیت¬پذیری را در دانش آموزان افزایش دهد

چکیده انگلیسی :

parenting literacy is a new model in upbringing sciences and educational management that parents can support their children in various matters by improving their knowledge and skills, and parents have the greatest social influence on their children even beyond teachers and schools. This study examines the relationship between parental literacy and academic resilience with the mediation of responsibility among secondary school students in Karaj city. The method of this research is multivariate correlation and structural equation type. In total, 389 participants, students and 389 of their mothers, were selected by random stratified cluster sampling method based on gender in the academic year of 1401-1400, and they were asked to fill in the Alabama Parents' Literacy Questionnaires (Frick,1996), the responsibility of Nemati teenagers (1378), academic resilience of Samuels (2008) and the Saleh i’s academic progress questionnaire (2014) answered. The findings showed that parental literacy and its components have a direct effect on academic reflection and responsibility(p<0.05). Responsibility has a direct effect on academic resilience(p<0.05). parenting literacy has an indirect effect on academic resilience and academic progress through the mediation of responsibility(p<0.05), so it can be concluded that parenting literacy and its components can increase responsibility in students

منابع و مأخذ:

1. احدی، حسن. (1381). روانشناسی رشد، تهران‌: پردیس.
2. بسامی، مهسا، امیری، حسن(1402). پیش بینی مسئولیت پذیری دانش آموزان بر اساس شیوه های تربیتی والدین و پیشرفت تحصیلی آنان. پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، 6(61)،16.
3. بشارت، محمدعلی؛ عزیزی، کوروش و پورشریفی، حمید(1390). رابطه سبک های فرزندپروری والدین با
کمال گرایی فرزندان در 3نمونه ای از خانواده های ایرانی. خانواده پژوهی، 7(26)، 145-160.
4. برک، ال. ای.(1385). روان‌شناسی رشد (از نوجوانی تا پایان زندگی). ترجمه سیدمحمدی، یحیی. تهران، نشر ارسباران، چاپ ششم.
5. بیرامی، منصور، کریمی نژاد، کلثوم و موحدی، یزدان( 1393). رابطه شیوه های فرزندپروری والدین و مسئولیت پذیری نوجوان. اولین کنگره ملی روای خانواده گامی در ترسیم الگوی مطلوب خانواده. اهواز.
6. پروچاسكا، جيم؛ نوركراس، جان. سي(1401)، نظريـه هـاي روانـدرماني، ترجمه يحيي سيد محمدي، چاپ 19، تهران: انتشارات روان.
7. حاج خدادادی، داود؛ اعتمادی، عذرا؛عابدی، محمدرضا و جزایری، رضوان السادات(1400). اثربخشی برنامه فرزندپروری مثبت بر والدگری مؤثر، کیفیت رابطه والد-فرزندی در مادران دارای نوجوان. مجله علوم روانشناختی/دوره بیستم/شماره 98/ ص 197-185.
8. خرمائی، فرهاد؛ اکبری, عباس؛ صدری, مصطفی و نیرومند, حسین(1394). پیش بینی شادکامی بر اساس ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده با واسطه گری تاب آوری در دانش آموزان مجله مطالعات روانشناسی تربیتی, 12(21), 63-82 .
9. درتاج، فریبرز؛ لک‌پور، الهام و بهلولی، علی(1392). بررسی میزان تأثیرمدارس هوشمند استان لرستان بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه. مجله فناوری آموزش، 8(2): 133-141.
10. دلیرناصر، نرگس و حسینی نسب، سید داود(1394). "بررسی مقایسهای پیشرفت تحصیلی و انگیزه پیشرفت در دانش آموزان ابتدایی مدارس عادی و هوشمند شهر تبریز". آموزش و ارزشيابي، 8 (29)، 31-42.
11. دودمان، پروانه (1397) . رابطه شیوه های فرزندپروری والدین بر مسئولیت پذیری دانش آموزان دبیرستان های شهرستان مهر. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 12(4)، 51-60 .
12. دیدار، مریم(1392). بررسی رابطه ی بین سبک های فرزندپروری والدین با عزت نفس و مسئولیت¬پذیری نوجوانان پایه اول. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد مرودشت.
13. شیخ الاسلامی، راضیه و برزو، شیوا (1394). فرزندپروری و مسئولیت پذیری در نوجوانان: نقش واسطه گری سبکهای پردازش هویت. روشها و مدل های شناختی، 6(19)، 120-97.
14. صادقي، رضا. (1390). ارتباط بین حمایت های اجتماعی والدین و وضعیت اجتماعی اقتصادی خانواده با گرایش به فعالیت ورزشی. چکیده مقالات اولین همایش ملی تفریحات ورزشی تهران.
15. طباطبایی، نفیسه؛ طباطبایی، سید شهاب الدین؛ کاکایی، یزدان ومحمدی، آریا علیرضا (۱۳۹۱). رابطه سبک‏های هویت و مسئولیت‌پذیری با پیشرفت تحصیلی نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ ساله شهر تهران. رفاه اجتماعی; ۱۲ (۴۴) :۴۲-۲۳.
16. غریب¬زاده، رامین و معین کیا، مهدی. (1396). رابطه تاب آوری و سخت روئی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان با نقش میانجی گری شادکامی دانشجویان. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار سال یازدهم، شماره 1 ، 93-81.
17. فاتحی پیکانی، فرزانه و صالحی،اعظم.(1399). اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر شفقت به والدین بر تنظیم شناختی هیجان و خودکارآمدی دانش آموزان دختر مبتلا به اضطراب اجتماعی. نشریه علمی زن و فرهنگ سال 12، شماره 45، پاییز صفحه5.
18. قره¬داغی قهرمانلو، آسیه.(1391). بررسی رابطه کیفیت زندگی و سبک‌های فرزندپروری والدین با سطح تاب‌آوری و عملکرد تحصیلی فرزندان آنان در منطقه 8تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه الزهرا.
19. کاویانی، زینب؛ حمید، نجمه و عنایی، میر صلاح الدین. (1393). تأثیر درمان شناختی رفتاری مذهب محور بر تاب‌آوری زوجین. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی،15(3): 34-25.
20. مهرافروز، حجت الله.(1378). بررسي رابطه نگرش نسبت به شيوه هاي فرزندپروري مادر(اقتدار منطقي، استبدادي، آزادگذار ) با مكان كنترل و پيشرفت تحصيلي در دانش آموزان پسر پايه چهارم ابتدايي . پايان نامه كارشناسي ارشد منتشر نشده، دانشكده رواشناسي و علوم تربيتي، دانشگاه تربيت معلم تهران.
21. ناصرین، الهام (1394). نقش خانواده و مدرسه در تربیت دانش آموزان. کنفرانس ملی روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شادگان. اسفند 1394.
22. هوشنگی شایان، سارا و سالاری فر، محمدرضا.(1402). پیش بینی عملکرد تحصیلی بر اساس کارکردهای سبک تفکر و سبک‌های تربیتی والدین با میانجی‌گری مسئولیت پذیری دانش آموزان. رویش روان شناسی، ۱۲ (۳) :۱۱۹-۱۳۰.
23. یاوری رامشه، محبوبه و اسماعیلی، مریم. (1393). اثر بخشی آموزش مؤلفه های تاب آوری بر روابط بین فردی دانش آموزان دختر پایه هشتم شهر اصفهان. دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم رفتاری.
24. Alva SA. Academic Invulnerability Among Mexican- American Students: The Importance of Protective Resources and Appraisals. Hispanic J Behav Sci. 1991;13(1):18-34. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 377 366)
25. Aulak, D. S., Quinn, B., & Wilson, N. (2016). Student burnout. British dental journal, 220(5), 219-220
26. Barbara M, Richard R, Julie M, Robert G, Haward M. (2014).Conduct disorder and oppositional defiant disorder in national sample: Developmental epidemiology. J Child Psychol Psychiatry; 45: 609-21
27. Cabrera N, Padilla A. Entering and succeeding in the culture of college. J Behav Sci. 2013;26(2):152-7.
28. Curry, D., Reeves, E., & Mcintyre, C. J. (2016). Connecting schools and families: Understanding the influence of home literacy practices. Texas Journal of Literacy Education, 4(2), 69–77 Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1121638.pdf
29. Daniel T. L. Shek and Diya Dou, (2020).Perceived Parenting and Parent-Child Relational Qualities in Fathers and Mothers: Longitudinal Findings Based on Hong Kong Adolescents. Int J Environ Res Public Health. 2020 Jun; 17(11): 4083./Published online 2020 Jun 8. doi: 10.3390/ijerph17114083
30. Diader, Maryam. (2012). Investigating the relationship between parenting styles of parents and self-esteem and responsibility of first grade teenagers. Master's thesis. Islamic Azad University, Maroodasht branch
31. Dickinson, D., & Morse, A. (2019). Connecting through talk: Nurturing children’s development with language. Brookes.
32. Dimitra,Tsela, Rosie Drosou Tsel, and Ignacio González López(2023).Relations between Parenting Style and Parenting Practices and Children’s School Achievement Soc. Sci. 2023, 12, 5. https://doi.org/10.3390/socsci12010005 .
33. Eduardo Aguirre-Dávila, Miguel Morales-Castillo & Manuel Moreno-Vásquez (2023) Parenting, autonomy and academic achievement in the adolescence, Journal of Family Studies, 29:1, 63-76,
34. Frick, P.J., Christian, R.C. & Wootton, J.M. (1999). Age trends in the association between parenting practices and conduct problems. Behavior Modification, 23, 106-128
35. Guastello, D. D. , Guastello, S. J. , & Briggs, J. M. (2014) . Parenting style and generativity measured in college students and their parents. Sage Open, 4 (1) , 2158244013518053
36. Hwang E, Shin S. Characteristics of nursing students with high levels of academic resilience: A cross sectional study. Nurse Education Today 2018; 71: 54-59.
37. Junge B. Guillena*, Hazel Bliss G. Mendiodia, Camilo E. Baldonado(2023). The Influence of Parenting Style, Involvement, and Self-Efficacy on Intermediate Learners’ Motivation. Psych Educ, 2023, 8: 414-425, Document ID:2023 PEMJ662, doi:10.5281/zenodo.7868554, ISSN 2822-4353
38. Koehn, A. J., & Kerns, K. A. (2018). Parent–child attachment: Meta-analysis of associations with parenting behaviors in middle childhood and adolescence. Attachment & Human Development, 20(4), pp. 378-405
39. Lynch, J., & Prins, E. (2023). Knowledge to Support Early Educators and Elementary School Teachers’ Engagement in Family Literacy and Family Literacy Programs. The Reading Teacher · February 2023 DOI: 10.1002/trtr.2187. https://www.researchgate.net/publication/368403382
40. Mapp, K. (2016). Working with families and caregivers: Family engagement as a core element of effective practice.
https://www.teach ingworks.org/images/files/2016_AACTE_Karen_Mapp.pdf
41. Morrow, L. (2020). Literacy development in the early years: Helping children read and write (9th ed.). Pearson.
Masten AS. Ordinary magic.(2001) Resilience processes in development. Am Psychol;56(3):22738. PMID: 11315249
42. Mastrotheodoros, S.; Van der Graaff, J.; Deković, M.; Meeus, W.H.J.; Branje, S.J.T. Coming closer in adolescence: Convergence in mother, father, and adolescent reports of parenting. J. Res. Adolesc. 2018, 29, 846–862.
43. McCoy, E, Cole, J. (2011). A Snapshot of Local Support for Literacy: 2010 survey. London: National Literacy Trust
44. Piazza, S., Rao, S., & Protacio, M. (2015). Converging recommendations for culturally re-sponsive literacy practices: Students with learning disabilities, English language learners, and socioculturally diverse learners. International Journal of Multicultural Education, 17(3), 1–20
45. Simpande, A. (2019, September 9). Literacy and Lifelong Learning: The Home Literacy Environment and the University Literacy Environment. [Conference Paper Presentation]. National Literacy Symposium, Ministry of General Education, Ndola, Zambia.
46. گزارش نظرسنجی(2018). برگرفته از
https://www.tvdsb.ca/en/parents/resources/Documents/PERC/FINAL-REPORT-May-30-2018 .pdf. / TVDSB's Research and
Assessment. Services conducted a survey for families who have children attending TVDSB schools.
47.https://zam.kowsarblog.ir/%%D9%86%D9A7%D %