تحلیل و مقایسه نیت کارآفرینانه دانشجویان دانشکده کشاورزی بوعلی سینا و پیام نور استان همدان
محورهای موضوعی : عمومى
صفی اله صفایی
1
(دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
نسیم ایزدی
2
(ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران)
مریم موسیوند
3
(مدیریت دولتی، مربی و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
کلید واژه: کارآفرینی , نیت کارآفرینانه, ریسک پذیری, همدان.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسي نیت کارآفرینانه در بين دانشجويان رشته هاي كشاورزي دانشگاه بوعلی سینا و دانشگاه پیام نور همدان و در چارچوب كلي پژوهش هاي پيمايشي به انجام رسيده است. نمونه آماري اين تحقيق را تعداد 370 نفر از دانشجويان دختر و پسر رشته هاي كشاورزي در مقطع تحصيلي كارشناسي دانشکده کشاورزي تشكيل دادند. براي جمع آوري اطلاعات، از ابزار پرسشنامه و براي انتخاب نمونه از روش نمونه گیري تصادفي ساده استفاده شد. ضريب آلفاي كرونباخ به منظور تشخيص پايايي پرسشنامه براي نیت کارآفريني دانشجويان 85/0 محاسبه گرديد که ضريب اعتبار مناسبي مي باشد. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات، از دو روش آمار توصيفي و تحليلي استفاده شد. نتايج به دست آمده نشان داد كه در مجموع دانشجويان مورد مطالعه از روحيه و نیت كارآفريني بالايي برخوردارند البته نیت کارآفرینی در دانشجویان پسر بیشتر می باشد. بعلاوه نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نیز نشان داد بین متغیرهای جنسیت، وضعیت اشتغال دانشجویان، ریسک پذیری و موانع اقتصادی میزان درآمد و میزان علاقه با نیت کارآفرینی آن ها رابطه مثبت و معنی داری دیده می شود و نیز اختلاف معناداری از نظر نیت کارافرینانه بین دانشگاه های مورد مطالعه وجود داشت.
This study aimed to investigate the entrepreneurial intention among students of Bu-Ali Sina University in Hamedan and PNU surveys have been conducted within the overall framework. The sample consisted of 370 male and female students in agricultural disciplines in undergraduate students formed the College of Agriculture. To collect information, a questionnaire and a simple random sampling was used to select the sample. Cronbach's alpha coefficient to determine the reliability coefficient was calculated to vary from 850 students' entrepreneurial intentions are good. To analyze the data, descriptive and inferential statistical methods were used. The results showed that in general students of entrepreneurship spirit and intent of the high entrepreneurial intentions are more male students. The results of the analysis showed a correlation between gender, employment situation, risk appetite and economic barriers in interest income and a significant positive correlation with their entrepreneurial intentions can be seen. As well as the entrepreneurial intentions Mnadray difference was observed between the universities.
1. آقاسی زاده.فتح اله (1385).اشتغال دانش آموختگان کشاورزیی: الزام¬ها و راه کارها. مجموعه مقاله¬های همایش علمی آموزش کشاورزی کشور، انجمن ترویج وآموزش کشاورزی ایران.ص 124.
2. اسکندري، ف.، حسيني، م.، کلانتري، خ. (1385). عوامل مؤثر بر عملكرد كارآفرينانة دانش آموختگان آموزش عالي كشاورزي و منابع طبيعي ايران. اقتصاد کشاورزي و توسعه، سال 14، شماره 53، 134-107.
3. بارانی، ش. (1388). واکاوی ادراک و انتظارات دانشجویان کشاورزی از اشتغال¬پذیری رشته¬های کشاورزی در دانشکده¬های غرب کشور. پایان¬نامه کارشناسی¬ارشد در رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه.
4. بدری، احسان.، لیاقتدار، محمد جواد.، عابدی، محمد رضا و جعفری، ابراهیم. ( 1385). بررسی قابلیت¬های کارآفرینی دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، سال 12، شماره2، 91-73.
5. برومند نسب، محمد. (1381). بررسی رابطه¬ی ساده چندگانه وضعیت اجتماعی- اقتصادی، انگیزه¬ی پیشرفت، مخاطره پذیری، جایگاه مهار، خلاقیت و عزت نفس با کارآفرینی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، پایان نامه¬ی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده ی علوم تربیتی.
6. بهرامی، فضل اله و غلامحسین زمانی (1380). آموزش عالیکشاورزیی، تنگناها و راهکارها، مجّله ی جهاد، سال بیست و یکم، شماره 24 .
7. پورآتشي، م .، و مختارنيا، م . ( 1388 ). بررسي عوامل موثر بر كارآفريني دانش آموختگان كشاورزي از ديدگاه اعضاي هيات علمي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران . مجله تحقيقات اقتصاد كشاورزي و توسعه كشاورزي ايرا ، ن جلد 2، شماره 2.
8. پورداریانی، احمد. ( 1383). کارآفرینی. تهران: مؤسسه-ی فرهنگی و انتشاراتی محراب قلم.
9. پوررجب، پیمان. (1391). بررسی ویبزگی های اساسی کارآفرینان و عوامل مؤثر بر کارآفرینی. کارآفرینان، سال 4، شماره¬ی 23، 29-24.
10. جمشيدي فر، م.، خرمي، ش.، راحلي، ح. (1389). بررسي عوامل مؤثر بر روحيه كارآفريني دانشجويان دانشكده كشاورزي تبريز. پژوهش هاي ترويج و آموزش كشاورزي، شماره 3، 64-53.
11. حسيني لرگاني، م.، مير عرب رضي، ر.، رضايي، س. (1387). آموزش کارآفريني در هزاره جديد؛ زير ساختي براي اشتغال دانش آموختگان آموزش عالي. پژوهش و برنامه ريزي در آموزش عالي، شماره 50، 137-119.
12. حسيني، م.، عزيزي، ب. (1386). بررسي عوامل موثر در توسعه روحيه و مهارتهاي کارآفريني در ميان دانشجويان سال آخر دانشکده کشاورزي دانشگاه تهران. علوم کشاورزي ايران. شماره 2، 251-241.
13. حسینی¬نیا، غ.، عطائی، پ. و یعقوبی فرانی، ا. (1396). ارزیابی مهارت¬ها و ویژگی¬های کارآفرینانه دانشجویان و تأثیر آن بر قصد کارآفرینی (مورد مطالعه: مراکز آموزش علمی- کاربردی مهارت). فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 19(73)، 44-25.
14. خسروي پور، ب.، ايرواني، ه.، حسيني، م.، موحد محمدي، ح. (1386). شناسايي و تحليل مولفه هاي آموزشي موثر بر توانمندي کارآفرينانه دانشجويان مراکز آموزش عالي علمي کاربردي کشاورزي. علوم کشاورزي ايران. شماره 2، 217-207.
15. دربان آستانه، علیرضا.، قدیری معصوم، مجتبی و فیروزی، محمد علی. (1390). بررسی ارتباط بین عملکرد سازمانی و مهارت¬های کارآفرینی مدیران محلی روستایی (مطالعه¬ موردی دهیاران استان قزوین). پژوهش¬های روستایی، سال 3، شماره1، 59- 27.
16. زالی، محمد رضا.، مدهوشی، مهرداد و کردنائیج، اسدالله. ( 1386). ارزيابي مشخصه هاي كارآفريني دانشجويان ( مورد مطالعه: دانشگاه مازندران). فصلنامه¬ی مدرس علوم انسانی، ویژه نامه¬ی مدیریت، 113- 81 .
17. زمانی، غلامحسین(1380). برآورد نیاز بخش عمومی برای نیروی متخصّص در بخش کشاورزی، فصل نامه ی اقتصادکشاورزیی و توسعه ی، سال نهم ، شماره 35، وزارت جهادکشاورزی .ص ص34-19.
18. سلطانی، مرجانه ( 1377 ). تعاونی ها و فقرا، انتشارات اتحادیه ی تعاونی هاي مصرف کارکنان دولت در استان همدان،ص ص 23-15.
19. شريف زاده، م.، زماني، غ. (1385). روحيه كارآفريني در دانشجويان كشاورزي: مطالعه موردي دانشگاه شيراز. علوم کشاورزي ايران. شماره 1، 115-107.
20. شهبازی،اسماعیل و امیرحسین علی بیگی(1385). تحلیل توقعات و انتظارات مدیران وکارفرمایان بخش کشاورزی از دانش آموختگان سطوح مختلف نظام آموزش کشاورزی. مجموعه ی مقاله های همایش علمی آموزش کشاورزی کشور، انجمن ترویج وآموزش کشاورزی ایران.
21. صادقي، س.، عدلي، ف. (1389). رابطه جو نظام آموزش عالي و پرورش روحيه کارآفريني دانشجويان. پژوهشنامه تربيتي، شماره 22، 90-73.
22. صفري شالی، رضا ورمضانی، مسعود(1381). ارزیابی تأثیر آموزش بر موفقیّت، شرکت های تعاونی مرغداری. مجلّه ی علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 6 و شماره 2 ، 23.
23. عادلي ساردويي، م.، ظريفيان، ش.، شريفي، ا.، احساني، م.، و اكرمي، ا. ح. ( 1388 ، آذر) . مقايسه قابليتها و روحيه كارآفريني مقاطع مختلف تحصيلي دانشجويان كشاورزي. اولين همايش ملي دانشجويي ترويج و آموزش كشاورزي.
24. علی میری، م. (1387). آموزش کارآفرینی: پیدایش، توسعه، گرایش ها و چالش ها، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره اول.169-133.
25. علی¬آبادی، و.، عطائی، پ.، موحدی، ر. و خیاطی، م. (1396الف). واکاوی کیفی الزامات و چالش¬های توسعه خوداشتغالی دانش¬آموختگان کشاورزی. کارآفرینی در کشاورزی، 4(3)، 38-25.
26. علی¬آبادی، و.، عطائی، پ. و موحدی، ر. (1396ب). کاربرد تحلیل محتوای تلخیصی در الگوسازی مفهومی شایستگی¬های کارآفرینی موردنیاز زنان روستایی. کارآفرینی در کشاورزی، 4(4)، 48-37.
27. علی¬آبادی، و.، عطائی، پ. و موحدی، ر. (1395الف). بررسی تأثیر تفکر استراتژیک و سرمایه اجتماعی بر تشخیص فرصت¬های کارآفرینانه در بین جوانان روستایی. پژوهش و برنامه¬ریزی روستایی، 5(2)، 110-95.
28. علی¬آبادی، و.، موحدی، ر.، سعدی، ح. و عطائی، پ. (1395ب). الگوسازي مفهومی شایستگی¬های مورد نیاز زنان کارآفرین روستایی. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 3(5)، 56-47.
29. غفاری، هادی. (1387). بررسی قابلیت¬های کارآفرینی دانشجویان دانشگاه پیام نور اراک. همایش ملی توسعه¬ی کارآفرینی در آموزش¬های علمی- کاربردی کشاورزی، مشهد: مؤسسه¬ی آموزش عالی علمی- کاربردی جهاد کشاورزی.
30. غیاثی، عبدالرحیم. (1395). تأثیر باور به خودکارآمدی و نگرش کارآفرینی با قصد کارآفرینی دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه زابل. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 39، 15-3.
31. فرشاد، سیامک.، فتحیان، محمد.، ابراهیمی، بابک و نالچیگر، سروش. ( 1387). مراکز رشد مجازی: ابزاری در راستای توسعه¬ی کارآفرینی دانشگاه¬ها. فصلنامه¬ی آموزش مهندسی ایران، سال 10، شماره 37، 124-101.
32. فیض، داود و صفایی، میلاد. ( 1388). ارزیابی و مقایسه¬ی ویژگی¬های شخصیتی کارآفرینی دانشجویان دانشکده¬های مختلف دانشگاه سمنان. فصلنامه¬ی انجمن آموزش عالی ایران، سال 2، شماره 2، 159- 137.
33. قاسمي، ج.، اسدي، ع.، حسيني نيا، غ. (1388). بررسي عوامل تأثيرگذار در ايجاد روحيه كارآفريني دانشجويان تحصيلات تكميلي پرديسكشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران. تحقيقات اقتصاد و توسعه کشاورزي ايران، شماره 2، 79-71.
34. قمبر علي، ر.، زرافشاني، ک. (1387). شناسايي شاخص هاي موفقيت و نظام ارزشي کارآفرينان روستايي شهرستان کرمانشاه. پايان نامه کارشناسي ارشد توسعه روستايي. دانشکده کشاورزي دانشگاه رازي.
35. قوشچی، فرشاد. (1389). اشتغال دانش¬آموختگان کشاورزی، آرزوی ممکن یا ممکن؟. ماهنامه¬ی کشاورزی و توسعه¬ی پایدار، شماره 32، 14-12.
36. کلانتری، صمد.، ربانی، رسول و هزار جریبی، جعفر. ( 1383). بررسی میزان کارآفرینی دانش¬آموختگان در عرصه¬ی نشریات و مطبوعات. نامه¬ی علوم اجتماعی، شماره23، 189- 171.
37. مداح، مجید(1387).آموزش عالی کارآفرینی رشد اقتصادی- ارایه ی یک مدل نظری و تحلیل تجربی کار و جامعه ی. ماه نامه ی اجتماعی اقتصادی علمی و فرهنگی شماره101.
38. موحدي، رضا، يعقوبي، احمد، خداورديان، محمد رضا، زارعي، شهرام. (1389). بررسي روحيه كارآفريني دانشجويان كشاورزي و شيوه هاي بهبود آموزش كارآفريني. ترويج و آموزش كشاورزي، شماره 3، 81-65.
39. مرکز آمار ایران (1396). دفتر سرشماری های جمعّیت. نیروی کار،به نشانی: www.amar.org.ir
40. محمدی، حمید رضا.، احمدی، عبادالله.، شایان جهرمی، شاپور امین. ( 1390). بررسي رابطه¬ي ويژگي¬هاي شخصيتي با تمايل به كارآفريني. فصلنامه¬ي علمي – پژوهشي جامعه¬شناسي زنان، سال دوم، شماره¬ي اول، 120- 99.
41. مرادی، حوریه.، بیژنی، مسعود.، کرمی، غلامحسین و فلاح حقیقی، نگین. (1391). ارزیابی مقایسه¬ای ویژگی¬های روانشناختی مؤثر بر نگرش¬های کارآفرینانه در دانشجویان مهندسی کشاورزی ( مورد مطالعه: دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان). فصلنامه¬ی آموزش مهندسی ایران، سال 14، شماره 53، 81- 65.
42. مسعودنیا، ابراهیم. (1386). بررسي اعتبار پارادايم هاي شخصيتي در مطالعه و پيش بيني کارآفريني. دو ماهنامه¬¬ی علمی- پژوهشی دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال 14، دوره¬ جدید، شماره23، 64- 53.
43. مقیمی، سید محمد. ( 1382). کارآفرینی اجتماعی. فصلنامه رهیافت، 29، 59-49.
44. موسیوند، م.، صفایی شکیب، ع.، عطائی، پ. و عبدالملکی، ب. (1395). تحلیل تأثیر مؤلفه¬های سرمایه روانشناختی بر تشخیص فرصت¬های کارآفرینانه کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان همدان. پژوهش¬های رشد و توسعه اقتصادی، 6(23)، 64-55.
45. موسیوند، م.، حمیدی جاهد، م.، عطائی، پ. و صفایی شکیب، ع. (1396). تاثیر عوامل درون¬دانشگاهی در توسعه فرهنگ کارآفرینانه در بین دانشجویان کشاورزی دانشگاه-های همدان. مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، 6(1)، 206-185.
46. میرزا محمدی، م. ح؛ امیری، م؛ پورطهماسبی، س (1387). بررسی موانع توسعه¬ی کارآفرینی در دانشگاه شاهد از نظر اعضای هیئت علمی در سال تحصیلی 1387-1386 . نامه آموزش عالی، دوره¬ی جدید،(1) 4،33-50.
47. نیک یار، سید طهماسب (1384). عامل های موفقیّت بخش تعاون در ایجاد اشتغال برای دانش آموختگان بیکار. مجموعه ی مقاله های منتخب کنفرانس تعاون ، اشتغال ، توسعه ی ، وزارت تعاون ،جلد سوم ، قسمت ( ص - د ).
48. وطن¬خواه، ن.، و رضائی مقدم، ك. (1394). شناخت روحیه کارآفرینی دانشجویان: مورد مطالعه دانشکده کشاورزي دانشگاه شیراز. علوم ترویج و آموزش کشاورزي ایران، جلد 11 ، شماره 1، صص 71-59.
49. هزار جريبي، ج. ( 1382 ). بررسي ميزان كارآفريني دانش آموختگان علوم انساني در عرصه نشريات فرهنگي و اجتماعي شهر تهران. رساله دكتري رشته علوم اجتماعي، دانشكده ادبيات و علوم انساني، دانشگاه اصفهان.
50. يارايي، ع. ( 1383 ). بررسي برخي روحيات كارآفريني در بين دانشجويان دانشگاه شيراز. پايان نامه كارشناسي ارشد مديريت صنعتي، دانشگاه شيراز.
51.Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50, 179- 211.
52.Ambad, S. N. A., & Damit, D. H. D. A. (2016). Determinants of Entrepreneurial Intention Among Undergraduate Students in Malaysia. Procedia Economics and Finance, 37, 108-114. doi:https://doi.org/10.1016/S2212-5671(16)30100-9
53.Barba-Sánchez, V., & Atienza-Sahuquillo, C. (2018). Entrepreneurial intention among engineering students: The role of entrepreneurship education. European Research on Management and Business Economics, 24(1), 53-61. doi:https://doi.org/10.1016/j.iedeen.2017.04.001
54.Bellu, R. R and Sherman, H. ( 1995). Predicting Firm Success from Task Motivation and Attribution Style. A Longitude Study. Entrepreneurship regional development, Vol 7, No 4, 63- 349.
55.Connolly, P.M.(1986). Entrepreneurs in corporations. Work in America Institute, Inc.
56.Digman, J., M. (2002). Personality stature,emergence of the five factor model Annu. Rev.psychol.
57.Do, B.-R., & Dadvari, A. (2017). The influence of the dark triad on the relationship between entrepreneurial attitude orientation and entrepreneurial intention: A study among students in Taiwan University. Asia Pacific Management Review, 22(4), 185-191. doi:https://doi.org/10.1016/j.apmrv.2017.07.011.
58.Donnellon, A., Ollila, S. and Williams Middleton, K. (2014). Constructing entrepreneurial identity in entrepreneurship education. The International Journal of Management Education, 12, 490-499.
59.Henley, A. (2007) From entrepreneurial aspiration and transition to business start up: evidence from British longitudinal data. Entrepreneurship and Regional Development, 19(3), 253-280.
60.Hood, N and Young, J. E. ( 1993). Entrepreneurship,s area,s of development: a survey of Top Excutives in successful Firm. Journal of Business Venturing, vol 8, No 2, 115- 135.
61.Jarvis, k., Renner, A., Shook, R., Smith, S.(1991). Entrepreneurship Classroom Note, University Alberta Kanada.
62.Kautonen, T., van Gelderen, M., and Fink, M. (2015). Robustness of the theory of planned behavior in predicting entrepreneurial intentions and actions. Entrepreneurship Theory and Practice, 39(3), 655–674.
63.Landstrom, Hans. ( 2005). Pioneers in Entrepreneurship and Small Business Research New York: Springer.
64.Lober, D. (1998). Pollution Pervention as corporate entrepreneurship, Journal of organizational change management , Vol.11 , No.1, 26-37.
65.Miner, J. B., Smith, N, R and Bracker, J. S. ( 1992). Predicting Firm Survival from Knowledge of entrepreneur Task Motivation in the growth of technologically innovation firms, interpretations regional development, vol 4, 53- 145.
66.Moriano, J. A. & Gorgievski, M. (2007). Psychology of Entrepreneurship: Research and Education. Universidad national education a distancia (UNED) Madrid.
67.Nelson, R. E., & Scott. D. J. (1997). Entrepreneurship education as a strategic approach to economic growth in Kenya. Journal of Industrial Teacher Education,35(1), 90-108.
تحلیل و مقایسه نیت کارآفرینانه دانشجویان دانشکده کشاورزی بوعلیسینا و پیامنور استان همدان
*صفیاله صفایی **نسیم ایزدی ***مریم موسیوند
*استادیار دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
**دانش آموخته دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
***دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، مربی و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 09/12/1397 تاریخ پذیرش: 15/08/1399
چکيده
پژوهش حاضر با هدف بررسي نیت کارآفرینانه در بين دانشجويان رشتههاي كشاورزي دانشگاه بوعلی سینا و دانشگاه پیامنور همدان و در چارچوب كلي پژوهشهاي پيمايشي به انجام رسيده است. نمونه آماري اين تحقيق را تعداد 370 نفر از دانشجويان دختر و پسر رشتههاي كشاورزي در مقطع تحصيلي كارشناسي دانشکده کشاورزي تشكيل دادند. براي جمعآوري اطلاعات، از ابزار پرسشنامه و براي انتخاب نمونه از روش نمونهگیري تصادفي ساده استفاده شد. ضريب آلفاي كرونباخ به منظور تشخيص پايايي پرسشنامه براي نیت کارآفريني دانشجويان 85/0 محاسبه گرديد که ضريب اعتبار مناسبي ميباشد. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات، از دو روش آمار توصيفي و تحليلي استفاده شد. نتايج به دست آمده نشان داد كه در مجموع دانشجويان مورد مطالعه از روحيه و نیت كارآفريني بالايي برخوردارند البته نیت کارآفرینی در دانشجویان پسر بیشتر میباشد. بعلاوه نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نیز نشان داد بین متغیرهای جنسیت، وضعیت اشتغال دانشجویان، ریسکپذیری و موانع اقتصادی میزان درآمد و میزان علاقه با نیت کارآفرینی آنها رابطه مثبت و معنیداری دیده میشود و نیز اختلاف معناداری از نظر نیت کارافرینانه بین دانشگاههای مورد مطالعه وجود داشت.
واژه‌های کلیدی: کارآفرینی ، نیت کارآفرینانه، ریسک پذیری، همدان.
نوع مقاله: پژوهشی
1-مقدمه
امروزه بیکاری يكي از چالش‌هاي جدّی كشور است. و در بین دانشآموختگان دانشگاهها رشد بیش تری دارد، به گونه‌ای كه نرخ بیکاری کل کشور در سال 94، 8/12درصد بوده که این نرخ برای دانشآموختگان دانشگاهها و مرکزهای آموزش عالی از 5/18 درصد و برای بیسوادان 9 درصد بوده است. نرخ بیکاری نسبت به سال قبل 4 درصد افزايش يافته است (مرکز آمار ایران، 1396). یعنی عرضه نیروی كار دانشآموخته بر تقاضای آن پيشي گرفته است،آنگونه كه از
نویسندة عهده‌‌دار مکاتبات: نسیم ایزدی izadi.nasim@yahoo.com
|
آمار بر مي‌آيد بین سالهاي 1375 تا 1384 نرخ رشد متوسط سالانه ی دانشجويان رشتههاي دانشگاهي 40 درصد بوده است (مداح، 1387). این روند در دهه بعد نیز ادامه داشته و متأسفانه شیوع بیکاری در بین دانشآموختگان کشاورزی بيش ازدیگر رشته‌هاست. برآوردها نشان میدهد که نیاز بازار کار کشاورزي سالانه حداکثر 110 هزار نفر دانشآموخته از رشتههاي کشاورزي است. در حالی که 230 هـزار نفر هرسـاله از رشتـههاي کشـاورزي در دانـشگاههاي
کشور فارغالتحصیل میشوند و بر این اساس هر ساله حدود 25 تا 52 درصد از دانشآموختگان این بخش بیکار میمانند (وطنخواه و رضایی مقدم، 1394). همچنين نرخ بیکاری بین 147 هزار نفر دانشآموخته بخش کشاورزی 28 درصد گزارش شده، این نرخ بیکاری به نوبه خود در بین کل دانشآموختگان دانشگاهی کشور بالاترین و دو برابر نرخ بیکاری در بین توده‌های بیکاردیگر در کل کشور بوده است (شهبازی و علی بیگی، 1385 ؛آقاسی زاده، 1385؛ علی بیگی و زرافشانی،2006).آنان علاوه بر اين كه با فرصت هاي شغلي بسيار محدود در اداره ها، سازمانها و شركتهاي دولتي و خصوصي روبه رو هستند، از سرمايه و امكانات مالي چنداني براي آغاز كار، و پيشه جديد و سرمايه‌گذاریي مرتبط با رشته تحصيلي خود برخوردار نمیباشند. برخي کارشناسان معتقدند عملکرد دانشگاه در تعلیم دانشآموختگان برای ورود به جامعه مطلوب نبوده است و دانشآموختگان برای ایجاد شغل و کارآفرینی، مهارت ضروری را ندارند (اسکندری و همكاران، 1385؛ دی لاهارپ، 2000؛ آقاسیزاده، 1385؛ زمانی، 1380؛ حسینینیا و همکاران، 1396). ورمال (2003) ریسکپذیری، میزان تجربه و پیشینه فرد در زمینه کارهای گروهی را از عامل های موثر بر گرایش فرد به کارآفرینی میداند. او هم چنین معتقد است فردگرایی و عدم مسئولیت‌پذیری از عامل های تأثیرگذار بر گسترش کارآفرینی است.كشاورزي به دليل برخورداري از رشد مستمر و پايدار اقتصادي، تأمين امنيت غذايي، بازدهي سرمايه، ارزآوري، ارزبري كم و ايجاد عدالت اجتماعي در قياس با ساير بخشهاي اقتصادي كشور از قابليتهاي خاصي برخوردار است، به نحوي كه ميتواند نقش بسيار بارزي در عرصه اقتصادي كشور داشته باشد. اين بخش نقش حياتي را در اقتصاد ايران بر عهده دارد، زيرا حدود 11 درصد توليد ناخالص ملي، 23 درصد اشتغال و تأمين غذاي بيش از 80 درصد جامعه را پوشش ميدهد (جمشيدي فر و همکاران، 1389). اين در حالي است که در بسياري از كشورهاي در حال توسعه، آموزش منابع انساني در كشاورزي از اولويت بالايي در برنامههاي توسعه برخوردار نيست. نتيجه اينكه، برنامههاي آموزشي لزوما با نيازهاي بازار و تقاضاي اشتغال بخش كشاورزي انطباق ندارد. لذا، رشد بحران اقتصادي در بسياري از كشورهاي در حال توسعه وضعيت نابهنجاري را در سالهاي اخير بوجود آوردهاست. به گونهاي که امكان جذب همه دانشآموختگان كشاورزي از سوي بخش دولتي كه در گذشته معمول بود، ديگر وجود ندارد و دانشآموختگان اين بخش براي ورود به عرصه اشتغال با مشكلات جدي مواجهاند. از طرفي نظامهاي رايج آموزش كشاورزي، قادر به پاسخگويي تقاضاي روزافزون نيروي انساني بخش خصوصي نيستند. اين امر بدان دليل است که آموزش عالي در ايران از ابعاد مختلف بويژه از نظر کمي پيشرفت چشمگيري داشته است. اما پيشرفت بيشتر در آموزش عالي عمومي بوده است و براي کشوري با جمعيت بسيار جوان مانند ايران نسبتا ناکافي بودهاست. اغلب دانشکدهها فقط آموزش را در گستره رسالت خويش بدون هيچ برنامه و تمهيداتي به منظور تزريق انديشه کارآفريني و ارزشآفريني فراگيران در دستور کار خود قرار ميدهند و فقط شايد رسالت خويش را منحصراً آموزش بدانند و کمتر برنامههايي با دورنمايه کارآفريني داشته باشند و نتیجه آن هزاران دانشآموختهاي ميشود که کمترين نشانه نوآوري و انديشه آفريني در آنان وجود ندارد و همواره پيجوي کار و اشتغال در هر زمينهاي، ولو بي ارتباط با نوع تخصص و رشته تحصيلي خود هستند. لذا همواره شاهد موج وسيعي از بيکاران و کارجويان بي مهارت يا کم مهارتي هستيم که محصول ماشين آموزشي هستند که صرفا داراي يک خط توليد، آن هم خط توليد نظري است (حسيني لرگاني و همکاران، 1387). این درحالی است که دانشگاهها با استفاده از آموزش کارآفرینی میتوانند بهعنوان نهادی باشد که نیت دانشجویان را برای راهاندازی کسب و کار جدید تقویت کند (موسیوند و همکاران، 1396؛ علیآبادی و همکاران، 1396الف). دانشگاهها از طریق ترویج کارآفرینی و آموزش کارآفرینی میتوانند دانشجویان را به سمت بروز رفتار کارآفرینی ترغیب کنند (احمدی و همکارانو 1391؛ آراستی و سعید بنادکی، 1392؛ مردانشاهی و همکاران، 1393؛ موسیوند و همکاران، 1396).
اكنون كاملاً واضح است كه «كار آفريني» یا حتي جزييات مربوط به آن را ميتوان آموزش داد. متخصصان و فعالان آموزش كسب وكار اين افسانه را شكل دادهاند كه فرد، دانش مربوط به كارآفريني را كسب نميكند بلكه مادرزاد كارآفرين متولد ميشود (علیآبادی و همکاران، 1395الف؛ موسیوند و همکاران، 1395). «پيتر دراكر» كه امروزه به عنوان يكي از متفكران تأثيرگذار در زمينه مديريت محسوب میشود، می گوید: مقوله كارآفريني چيز عجيب و غريبي نيست. حتي جادو هم نيست و نمي توان آن را چيزي مرموز دانست. اين دانش تنها يك مقوله منظم و منسجم است كه هيچ ارتباطي به مسائل ارثي و مادرزادي ندارد. دانشي است كه مانند تمام علوم مدون ديگر مي توان آن را فرا گرفت و آموخت (علیآبادی و همکاران، 1395ب؛ علی میری، 1387).
با شروع دهه ۱۹۸۰( دههی کارآفريني) موجي از مقالات و آثار در کشورهاي توسعه يافته، در راستاي تمرکز بر ويژگي ها و خصيصه هاي شخصيتي کارآفرينان، اين پرسش را مطرح ساختند که « آيا شما از جوهره لازم برای کارآفرین شدن برخوردار هستید؟» اين آثار در واقع در پي آن بودند تا ويژگي هاي مهم کارآفرينان را توصيف کنند. برخي از صا حبنظران نيز آزمون هایي را به منظور ارزيابي از خود1 جهت تعین قابليتهاي افراد در زمينه کارآفرين شدن طراحي کردند (مسعودنیا، 1386؛ علیآبادی و همکاران، 1396ب).
فرهنگ لغت «وبستر» کارآفرین را کسی میداند که متعهد میشود مخاطرههای یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند.(میرزا محمدی و همکاران 1387). کارآفرین شخص است، در حالی که کارآفرینی یک فرآیند است. کارآفرینی فرآیند خلاق در استفاده از منابع و سازماندهی آنها برای نیازهای اشخاص است (جارویس2 و همکاران، 1991). نتایج تحقیق دونلن و همکاران، 2014 نشان داد که در آموزش کارآفرینی باید به هویت ساختاری کارآفرینی بعنوان یک هدف مهم برای توسعه دانش و مهارت کارآفرینی توجه شود (دونلن3 و همکاران، 2014). تيمونز در ۱۹۹۰ با ترکيب نتايج مطالعات مکرر خود راجع به ويژگيهاي شخصيتي کارآفرين، دوازده ويژگي را
برمي شمارد: تعهد و عزم راسخ، اشتياق نسبت به مسئوليت، اشتغال ذهني نسبت به فرصت، مدارا نسبت به خطر، ابهام و عدم قطعيت، اتکا به خود، خلاقيت و انعطاف پذيري، تمايل به بازخورد فوري، سطح بالاي انرژي، انگيزش نسبت به ممتاز شدن، جهت گيري نسبت به آينده، تمايل به يادگيري از طريق نقائص و خطاها، و توانايي رهبري (تیمونس4، 1990).
در دو دهه گذشته ضرورت كارآفريني و توسعه آن به ويژه آموزش كارآفريني بيش از پيش مشهود گرديده و اين امر موجب افزايش تلاشها براي توسعه كارآفريني و آموزش آن شده است. در اين راستا پژوهشها نشان ميدهد كه مهمترين عامل مؤثر در حركت كارآفريني و از قوه به فعل درآوردن آن، بروز روحيه كارآفريني و نیت کارآفرینانه در افراد از طريق آموزش ميباشد. پرورش روحيه كارآفريني در افراد غيركارآفرين از اهميت فوق العادهاي برخوردار است (موحدي و همکاران، 1389). پژوهشهاي بسیاری نیز ثابت کردهاند که نیت کارآفرینانه یکی از زیربناهای اصلی رفتار کارآفرینی میباشد (کاتونن5 و همکاران، 2015; دو و دادوری6، 2017; بارباسانشز و آتینزا ساهوکویلو7، 2018). هنلی (2007)، بیان کرد که کارآفرینی فرآیندی ارادی و از روی قصد است که تعداد زیادی از آن نیات حداقل یک سال قبل از ایجاد سرمایه گذاری جدید تشکیل شده اند. از اين رو مطالعات بسياري در زمينه کارآفريني و روحيات دانشجويان صورت گرفت است که به برخي از آنها اشاره ميگردد.
2- پیشینه پژوهش
يافتههاي پژوهش جمشيدي فر و همکاران (1389) نشان داد که 38 درصد از دانشجويان به دلايلي از جمله نبود سرمايه يا نبود مهارتهاي لازم براي كسب و كار تمايلي به كارآفريني ندارند. همچنين نتايج تحليل مدل لوجيت نشان داد كه متغيرهاي سن، سطح تحصيلات، دريافت وام، موانع اقتصادي، سابقه فعاليت، درآمد، كسب مهارتهاي لازم و ريسكپذيري از عوامل مؤثر براي انگيزه كارآفريني در دانشجويان بودند كه از بين اين متغيرها سن و موانع اقتصادي اثر معنيدار منفي و بقيه متغيرها اثر معنيدار مثبت داشتند. شريف زاده و زماني در سال 1385 در بررسي روحيه كارآفريني در دانشجويان كشاورزي دانشگاه شيراز به مطالعه چهار خصيصه توفيق طلبي، رقابتمندي، قدرت طلبي و ريسك پذيري پرداختند. با توجه به يافتههاي تحقيق، بين دانشجويان سال دوم و چهارم، همچنين دانشجويان دختر و پسر از نظر سطح روحيه كارآفريني تفاوت معنيداري وجود ندارد. در تحقيقي که توسط خسروي پور و همکاران (1388) از ديدگاه دانشآموختگان صورت گرفت، نتايج تحليل عاملي نشان داد که، عوامل مؤثر بر نگرش دانش آموختگان نسبت به تقويت كارآفريني در دانشجويان را ميتوان در ٧ عامل روشهاي آموزشي، محتواي آموزشي، امكانات و تجهيزات، عوامل فردي، مهارتهاي آموزشگران، ويژگيهاي دانشجويان و عوامل محيطي دستهبندي نمود. رگرسيون گام به گام نشان داد که از عوامل فوقالذكر عوامل محيطي وارد معادله نشد و بقيه ٦ عامل توانستند 1/62 درصد از تغييرات متغير وابسته تحقيق را تبيين نمايند. ضمن اينکه بر اساس تحليل رگرسيون مهمترين عامل مؤثر نگرش دانشآموختگان نسبت به تقويت كارآفريني در دانشجويان، مهارتهاي آموزشگران ارزيابي شد. نتايج پژوهش موحدي و همکاران (1389) بيانگر آن است که بين جنسيت، سن، مقطع تحصيلي و گرايش تحصيلي دانشجويان كشاورزي و ميزان روحيه كارآفريني آنان رابطه معني داري وجود ندارد؛ و تنها بين اشتغال دانشجويان و روحيه كارآفريني آنان ارتباط معني دار وجود دارد. بدين مفهوم كه دانشجوياني كه به غير از تحصيل به كار ديگري اشتغال دارند داراي روحيه كارآفريني بالاتري هستند. بر اساس اين عوامل و ساير عوامل از جمله مسائل محيط زيست و تغييرات سريع دانش و فناوري، ايجاد تغيير در نظام فعلي آموزش كشاورزي امري ضروري به نظر ميرسد (خسروي پور و همکاران، 1388). لذا براي برطرف کردن اين معضل نياز به برنامهريزي درست و هماهنگ است. با توجه به روند رو به افزايش افراد تحصيل كرده از يك سو و مشكلات اجتماعي- اقتصادي دولت از سوي ديگر، در طول سالهاي گذشته مسأله كارآفريني اهميت ويژهاي يافتهاست (قاسمي و همکاران، 1388). در اين زمينه اعتقاد بر اين است كه توجه و تأكيد بر خوداشتغالي از طريق كسب وكارهاي كوچك يكي از راهحلهاي بسيار مهم است. آموزش كارآفريني ميتواند نقش بسيار مهمي در تغيير ديدگاههاي دانشجويان در جهت خوداشتغالي و كارآفريني ايفا کند و آنها را براي اشتغال در بازار كارآماده كند (اسکندري و همکاران، 1385). بنابراين كارآفريني يكي از بهترين راههاي استفاده از اين نيروهاي تحصيل كرده است تا با تكيه بر مهارتهاي آموزشي خود به ايجاد کسب و کار بپردازند. قاسمي و همکاران (1388) در تحقيقي که در مورد بررسي عوامل تاثيرگذار در روحيه کارآفريني دانشجويان کشاورزي انجام دادند، به اين نتايج دست يافتندكه بين متغيرهاي سن، عامل روانشناختي، عامل آموزشي و دانشگاهي رابطه مثبت و معنيداري با ايجاد روحيه كارآفريني در بين دانشجويان وجود دارد. در تحليل رگرسيوني گام به گام نيز متغيرهاي عامل روانشناختي، عامل آموزشي و دانشگاهي و سن به ترتيب 5/63 درصد از واريانس را تبيين نمودند .نتايج حاصل از مقايسه ميانگينها نيز نشان داد بين دانشجويان با وضعيت تاهل، ثبت اختراع، نوع اشتغال، تحصيلات پدر و سازمان محل خدمت مختلف از نظر روحيه كارآفريني تفاوت معنيداري وجود دارد. نتايج تحقيق حسيني و عزيزي (1386) حاکي از آن است که بين سطح تحصيلات مادر، درآمد ماهيانه خانواده، و محتواي برنامه آموزشي دانشگاه با روحيه کارآفريني دانشجويان رابطه مثبت و معنا داري وجود دارد. همچنين بين سن، سطح تحصيلات پدر، درآمد ماهيانه خانواده، بکارگيري روشهاي توسعه آموزش کارآفريني و روحيه با مهارتهاي کارآفريني دانشجويان رابطه مثبت و معني داري آشکارگشته است. با مقايسه ميانگين گروهها مشخص گرديد که بين ميانگين رتبهاي دختران و پسران دانشجو در خصوص روحيه کارآفريني، مهارت کارآفريني افراد متاهل و مجرد اختلاف معنا داري وجود دارد. همچنين شغل پدر در مهارتهاي کارآفريني دانشجويان و شغل مادر بر روحيه کارآفريني آنان تاثير داشته است. نتايج حاصل از رگرسيون مبين اين بوده است که متغيرهاي بکارگيري روشهاي توسعه آموزش کارآفريني در دانشگاه، درآمد ماهيانه خانواده، سن، روحيه کارآفريني و سطح تحصيلات پدر 26 درصد از تغييرات مهارتهاي کارآفريني دانشجويان را پيش بيني ميکند. همچنين نتايج نشان داد که متغيرهاي برنامه آموزشي دانشگاه و سطح تحصيلات مادر 05/0 از تغييرات روحيه کارآفريني دانشجويان را پيش بيني ميکند. مروري بر مطالعه صادقي و عدلي (1389) نشان داد که بين جو نظام آموزش عالي با پرورش نیت کارآفريني، انگيزه پيشرفت، ريسک پذيري، و آيندهنگري دانشجويان رابطه معني داري وجود دارد. در مطالعهای که به منظور بررسي رابطه ويژگيهاي شخصيتي با تمايل به كارآفريني در بین زنان شاغل در سازمانها و ادارات دولتی شهر شیراز به انجام رسید نتایج نشان داد که بين ويژگي هاي شخصيتي زنان با تمايل آنها به كارآفريني رابطه معناداري وجود دارد (محمدی و همکاران، 1390). غیاثی (1395) نقش میانجیگری نگرش کارآفرینی در رابطه باور به خودکارآمدی و قصد کارآفرینی را تأیید نموده است.
در تحقیقی که به بررسی ارتباط بین عملکرد سازمانی و مهارتهای کارآفرینی مدیران محلی روستایی در استان قزوین به انجام رسید نتایج نشان داد که مهارت کارآفرینی دهیاران مورد مطالعه در حد متوسط ( 24/3) است. همچنین بین مهارتهای کارآفرینی و عملکرد دهیاریها، سطح تحصیلات، میزان مشارکت در فعالیتهای اجتماعی، شرکت در دورههای آموزشی دهیاران، درآمد کارآفرین و خانواده او و نیز میزان تعامل با نهادها و سازمانهای مرتبط، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (دربان آستانه و همکاران، 1390).
در مطالعهای با عنوان «میزان کارآفرینی دانشآموختگان در عرصهی نشریات و مطبوعات شهر تهران»، نتایج نشان داد که بین کارآفرینی و دورههای آموزش مهارتهای فردی، انگیزه پیشرفت، ریسکپذیری، نیاز به موفقیت و خلاقیت رابطه معناداری وجود دارد ( کلانتری و همکاران ، 1383). مطالعه صورت گرفته در بین دانشجویان سال آخر دانشکده کشاورزی در دانشگاه تهران نشان داد که متغیرهای به کارگیری روشهای توسعه آموزش کارآفرینی در دانشگاه، درآمد ماهیانه خانواده، سن، روحیه کارآفرینی و سطح تحصیلات پدر 26درصد از تغییرات مهارتهای کارآفرینی دانشجویان را ینی میکند. (حسینی و عزیزی، 1386). نتايج نظرسنجي از 2843 نفر از دانشجويان دانشگاه مازندران نشان داد، درحدود 21 درصد داراي ويژگيهاي كارآفريني هستند. ميانگين امتياز كلي دانشجوياني كه داراي ويژگي كارآفريني بودند، برابر 67/39 و برای دانشجویان غیر کارآفرین برابر با 89/29 بود که با حداقل میانگین قابل قبول (37 امتیاز) تفاوت فاحشی را دارد. از سوي ديگر، مقايسه هر يك از ويژگيهاي پنجگانه كارآفريني نشان ميدهد كه ويژگي عزم و اراده (با میانگین 8/7) در مقايسه با ساير خصيصه ها بيشتر در نزد دانشجويان اين دانشگاه ملاحظه میشود. امتياز ويژگيهاي توفيق طلبي، استقلال طلبي، خطرپذيري و خلاقيت دانشجويان، فاصله كمي با حداقل امتياز قابل قبول دارند.( زالی و همکاران، 1386).
نتایج مطالعهای در دانشگاه شهید چمران اهواز نشان داد که بین انگیزه پیشرفت و خلاقیت با کارآفرینی دانشجویان رابطه معنیداری وجود دارد ( برومند نسب، 1381). در مطالعهای در دانشگاه اصفهان در رابطه با بررسی قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان، نتایج نشان داد که قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان در زمینه استقلال طلبی، کنترل درونی، انگیزه پیشرفت و خلاقیت بالاتر از حد میانگین و نمرات ریسک پذیری از متوسط نمره معیار پایینتر است. همچنین آموزشهای دانشگاهی در پرورش ویژگیهای کارآفرینی دانشجویان مؤثر نبوده است ( بدری و همکاران، 1385). در مطالعه دیگری که در دانشگاه پیام نور اراک به انجام رسید همان نتایج مطالعه بالا به دست آمد. محقق مینویسد قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان در زمینه استقلال طلبی، کنترل درونی، انگیزهی پیشرفت و خلاقیت بالاتر از حد میانگین و نمرهی ریسک پذیری آنان از میانگین پایینتر بوده است و همچنین آموزشهای دانشگاهی در پرورش ویژگیهای کارآفرینی دانشجویان مؤثر نبوده است (غفاری، 1387). در تحقیقی در دانشگاه سمنان نیز نتایج نشان داد که بین دانشکدههای مختلف از نظر نمره ویژگیهای شخصیتی (ریسک پذیری، کانون کنترل، نیاز به موفقیت، سلامت فکری، عملگرایی، تحمل ابهام، رؤیا پردازی و چالش طلبی) تفاوت معنیداری وجود ندارد. بر اساس نتایج تحقیق نمره نهایی دانشجویان دانشکده دامپزشکی در دامنه ضعیف قرار دارد، همچنین هیچ کدام از دانشکدهها نمره کارآفرینی بسیار قوی را به دست نیاوردند (فیض و صفایی، 1388). نتایج تحقیق در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران نشان داد که در بین متغیرهای مربوط به عوامل روانشاختی تأثیرگذار بر روحیه کارآفرینی به ترتیب سخت کوشی و تلاش مداوم، اعتماد به نفس و خودباوری و آیندهنگر بودن دارای بیشترین تأثیر و حمایت مادی و معنوی از طرف خانواده، توان ایجاد انگیزه در دیگران و تجربه فردی دارای کمترین تأثیر در ایجاد روحیه کارآفرینی بوده است. به منظور واکاوی تأثیر مولفههای روانشناختی بر میزان رفتار کارآفرینانه دانشجویان کشاورزی، از مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. برای این منظور متغیرهای روان شناختی شامل؛ روحیهی توفیق طلبی، اراده، کنترل درونی، ریسک پذیری، استقلال طلبی و خلاقیت به عنوان متغیرهای مستقل در مدل وارد شدند و تأثیر آنها بر دو متغیر نیت و رفتار مورد بررسی قرار گرفت. ذکر این نکته ضروری است که محققان برای تدوین مدل پژوهش، از مدل رفتار برنامهریزی شده آژن استفاده نمودند (قاسمی و اسدی، 1388).
پیهی (2009)، اظهار داشت که از دو طریق میتوان کارآفرینی را اندازهگیری کرد. اولاً کارآفرینی واقعی که دلالت بر افرادی دارد که به طور واقعی کسب و کاری را آغاز کردهاند و دوماً، کارآفرینی پنهان و یا همان قصد کارآفرینانه که دلالت بر افرادی دارد که قصد آغاز کسب و کاری را دارند. نیت خود تابعی از نگرش نسبت به عمل، هنجارهای ذهنی و باور به خودکارآمدی است و در شکلگیری رفتار نهایی نقش بسزایی دارد (آیزن8، 1991). نیت کارآفرینی را میتوان عاملی مؤثر بر رفتار کارآفرینانه یا تصمیم برای کارآفرین بودن قلمداد کرد (موریانو و گورجیویسکی9، 2007). آنچه که واضح و مبرهن است این که با بهرهگیري از مدلهاي مبتنی بر نیت به عنوان ابزار مناسب براي توضیح و تفسیر شکلگیري نیات کارآفرینانه و رفتار کارآفرین، در مجموع این امکان فراهم میشود که از آن، به شکل یک چارچوب مناسب براي
اندازهگیري اثر مؤلفههای روانشناختی بر نیت و رفتار کارآفرینانه در آموزشعالی بهره گرفت. تیشیکوهی و شامبر10(2015) پیرامون قصد کارآفرینانه دانشجویان در دانشگاههای آفریقای جنوبی و عوامل موثر بر آن نشان داد که رابطه مثبت و معنیداری بین نگرشهای شخصی و سطح یادگیری و دانش کارآفرینانه با قصد دانشجویان برای کارآفرین شدن وجود داشت. آمبد و دمیت11 (2016) در پژوهش خود در بین دانشجویان نتیجه گرفتند که نگرش فردی، پی هی (2009)، اظهار داشت که از دو طریق می توان کارآفرینی را اندازه گیری کرد. اولاً کارآفرینی واقعی که دلالت بر افرادی دارد که به طور واقعی کسب و کاری را آغاز کرده اند و دوماً، کارآفرینی پنهان و یا همان قصد کارآفرینانه که دلالت بر افرادی دارد که قصد آغاز کسب و کاری را دارند. نیت خود تابعی از نگرش نسبت به عمل، هنجارهای ذهنی و باور به خودکارآمدی است و در شکلگیری رفتار نهایی نقش بسزایی دارد (آیزن12، 1991). نیت کارآفرینی را میتوان عاملی مؤثر بر رفتار کارآفرینانه یا تصمیم برای کارآفرین بودن قلمداد کرد (موریانو و گورجیویسکی13، 2007). آنچه که واضح و مبرهن است این که با بهرهگیري از مدلهاي مبتنی بر نیت به عنوان ابزار مناسب براي توضیح و تفسیر شکلگیري نیات کارآفرینانه و رفتار کارآفرین، در مجموع این امکان فراهم میشود که از آن، به شکل یک چارچوب مناسب براي اندازهگیري اثر مؤلفههای روانشناختی بر نیت و رفتار کارآفرینانه در آموزشعالی بهره گرفت. تی شیکوهی و شامبر14(2015) پیرامون قصد کارآفرینانه دانشجویان در دانشگاههای آفریقای جنوبی و عوامل موثر بر آن نشان داد که رابطه مثبت و معنیداری بین نگرشهای شخصی و سطح یادگیری و دانش کارآفرینانه با قصد دانشجویان برای کارآفرین شدن وجود داشت. آمبد و دمیت15 (2016) در پژوهش خود در بین دانشجویان نتیجه گرفتند که نگرش فردی، کنترل رفتاری درکشده و حمایت نسبی درکشده پیشبینیکنندههای قصد کارآفرینانه دانشجویان هستند.
مدل رفتار برنامهریزی شده آیزن در زمینه های گوناگونی به کار گرفته شده است و نسبت به مدلهای دیگر، نیت کارآفرینانه را با جزئیات بیشتر و دقیق تر مورد بررسی قرار می دهد. بنابراين تحقيق حاضر با هدف بررسي نیت كارآفريني دانشجويان رشتههاي كشاورزي در دو دانشگاه بوعلی و پیام نور همدان صورت گرفته تا بتواند راهكارهايي جهت جلوگيري از هدر رفت سرمايه، نيرو و امكانات آموزشي دانشجويان ارائه دهد.
3- روش تحقيق
اين تحقيق ازنظرماهيت ازنوع پژوهش هاي کمي محسوب مي شود و از نظر هدف ازنوع کاربردي است؛ روش اين تحقيق به لحاظ دستيابي به حقايق و داده پردازي، ازنوع توصيفي – پيمايشي است با توجه به محدوده هاي تحقيق، طرح مورد استفاده دراين مطالعه ازنوع مقطعي بوده است. بر اساس جدول بارتلت و همکاران(2001) حجم نمونه 370 نفر برآورد شد که در اين مطالعه 370پرسشنامه تکميل گرديد. حجم نمونه در اين تحقيق را دانشجويان سال آخر رشته مهندسي کشاورزي مقطع کارشناسي دانشکده کشاورزي دانشگاه بوعلی سینا و دانشگاه پیام نور همدان تشکيل مي دهند. جهت جمع آوري داده ها از پرسشنامه استفاده شد. این پرسشنامه شامل 3 بخش و 75 گویه بود. به منظور بررسي روايي ابزار تحقيق از نظرات اعضاي هيأت علمي دانشگاه بوعلی سینا و پیام نور استفاده گرديد و ضريب آلفاي کرونباخ براي نیت کارآفريني 85/0 محاسبه گرديد که بیانگر پایایی ابزار سنجش مي باشد. جهت تجزيه و تحليل دادهها از نرم افزار spss استفاده شد و در آمار توصيفي از آماره هاي ميانگين، انحراف معيار و در آمار استنباطي از ضرايب همبستگي و آزمون رگرسیون چندگانه استفاده شد.
4- يافتهها
بررسی دادههای جمعآوری شده نشانگر آن بود که میانگین سن دانشجویان مورد مطالعه در این تحقیق 5/24 سال میباشد که جوانترین آنها 20 سال و مسنترین آنها 28 سال داشتهاند. جنس اکثر پاسخگویان زن (1/70%) بود و از نظر وضعیت تأهل اکثر پاسخگویان مجرد (65%) بودند. شغل پدر اکثر پاسخگویان در این تحقیق آزاد (42%) بود. تحصیلات پدر اکثر پاسخگویان در سطح فوق دیپلم و لیسانس (28%) بوده است. میانگین تعداد اعضای خانواده دانشجویان مورد مطالعه 4 نفر میباشد. اکثر دانشجویان (75%) به غیر از تحصیل به شغل دیگری اشتغال نداشتند و تنها 25 درصد به غیر از تحصیل شغل دیگری داشتند.
برای توزیع فراوانی میزان نیت کارافرینانه دانشجویان مورد مطالعه، پس از جمع جبری گویه ها براساس فاصله انحراف معیار از میانگین یا معیار16(ISDM) استفاد شد (میرک زاده، علی آبادی،1390).
در سطح ضعیف = D‹M-1/2SD
در سطح متوسط= M-1/2SD≤D≤M+1/2SD
در سطح خوب = D›M+1/2SD
جدول 1. توزیع فراوانی و درصد آزمودنیها بر حسب نمره نیت کارآفرینانه دانشجویان پیامنور
نمره نیت کارآفرینانه | فراوانی | درصد |
ضعیف(کمتراز60) | 75 | 27/20 |
متوسط(بین 61تا66) | 100 | 27/27 |
زیاد(بالاتراز67) | 195 | 70/52 |
در خصوص نیت کارآفرینی دانشجویان مورد مطالعه 25 گویه در نظر گرفته شده و با استفاده از طیف لیکرت از آنان خواسته شده تا به سؤالات طرح شده پاسخ دهند. که در نتیجه نیت کارآفرینی حدود 52 درصد از دانشجویان مورد مطالعه در حد زیاد بوده است. همچنین 5/27 درصد نیز دارای نیت کارآفرینی متوسط و 5/20 درصد نیز دارای نیت کارآفرینی ضعیف بوده اند. در مجموع نتایج نشان میدهد که دانشجویان پیام نور دارای نیت کارآفرینی متوسط به بالا هستند (جدول1).
برای توزیع فراوانی میزان نیت کارآفرینانه دانشجویان مورد مطالعه، پس از جمع جبری گویه ها براساس فاصله انحراف معیار از میانگین استفاد شد (میرک زاده، علی آبادی،1390).
جدول 2. توزیع فراوانی و درصد آزمودنی ها بر حسب نمره نیت کارافرینانه دانشجویان دانشگاه بوعلی
نمره رضایت شغلی | فراوانی | درصد |
ضعیف(کمتراز60) | 89 | 05/24 |
متوسط(بین 61تا66) | 157 | 43/42 |
زیاد(بالاتراز67) | 124 | 51/33 |
در خصوص نیت کارآفرینی دانشجویان مورد مطالعه 25 گویه در نظر گرفته شده و با استفاده از طیف لیکرت از آنان خواسته شده تا به سؤالات طرح شده پاسخ دهند. که در نتیجه نیت کارآفرینی حدود 33 درصد از دانشجویان مورد مطالعه در حد زیاد بوده است. همچنین 42 درصد نیز دارای نیت کارآفرینی متوسط و 5/24 درصد نیز دارای نیت کارآفرینی ضعیف بوده اند. در مجموع نتایج نشان می دهد که دانشجویان دانشگاه بوعلی دارای نیت کارآفرینی متوسط به پائین هستند (جدول2).
4- بررسی رابطه بین متغیرهای فردی و نیت کارآفرینی
به منظور بررسی رابطه بین برخی متغیرهای فردی با متغیر وابسته یعنی نیت کارآفرینی دانشجویان به تناسب و بر حسب نوع متغیر از ضرایب هبستگی استفاده گردید. نتایج رابطه بین متغیرها در جدول 3 آورده شده است. همانطور که در جدول مشاهده می شود بین متغیرهای فردی شامل سن، مقطع و گرایش تحصیلی و معدل دانشجویان با نیت کارآفرینی رابطه معنی داری وجود ندارد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که داشتن نیت کارآفرینی به سن، مقطع و گرایش تحصیلی و معدل دانشگاهی دانشجویان مورد مطالعه بستگی ندارد و تنها بین جنسیت، وضعیت اشتغال دانشجویان، ریسکپذیری و موانع اقتصادی میزان درآمد با نیت کارآفرینی آنها رابطه مثبت و معنیداری دیده میشود.
جدول3. ضرایب همبستگی و سطح معنی داری
| ضریب همبستگی | سطح معنی داری |
جنسیت | 156/0 | *035/0 |
سن | 109/0 | 151/0 |
مقطع تحصیلی | 087/0 | 236/0 |
معدل | 082/0 | 351/0 |
گرایش تحصیلی | 21/0- | 112/0 |
ریسک پذیری | 121/0 | *032/0 |
استفاده از رسانه های انبوهی | 256/0 | 012/0 |
میزان علاقه به کارافرینی | 309/0 | 000/0 |
موانع اقتصادی | 187/0 | *021/0 |
سواد پدر | 072/0 | 0.124 |
میزان درامد | 321/0- | 015/0 |
وضعیت اشتغال | 321/0 | *022/0 |
5- مقایسه میانگین گروهها
برای مقایسه میانگین های دو جامعه مستقل از آزمون تی مستقل استفاده شد. نتایج آزمون نشان داد که بین میانگین نیت کارآفرینی دختران و پسران دانشجو در سطح 01/0 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد و با توجه به میانگینها مشخص شد که نیت کارآفرینی پسرها بالاتر از دخترها می باشد. همچنین مشخص شد از لحاظ نوع دانشگاه نیز بین میانگین نیت کارآفرینی دانشجویان دانشگاه بوعلی و پیام نور تفاوت معنی داری وجود داشت، بطوریکه نیت کارآفرینی در دانشجویان پیامنور بیشتر بود (جدول4).
جدول 4. مقایسه میانگین بین دو گروه پسر و دختر
متغیر مورد مطالعه | میانگین | انحراف معیار | سطح معنی داری | |
نیت کارآفرینی | پسر | 46/71 | 21/12 | 029/0 |
دختر | 27/61 | 23/10 | ||
با استفاده از آزمون t مستقل، مندرج در جدول 5، میانگین نیت کارآفرینانه (بین دو گروه دانشجویان بوعلی و پیامنور) مورد بررسی قرار گرفت که نتایج گویای آن است که اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد بین دو گروه مذکور از نظر نیت کارآفرینی وجود دارد.
جدول 5. مقایسه میانگین بین دو گروه دانشگاهی
متغیر مورد مطالعه | میانگین | انحراف معیار | سطح معنی داری | |
نیت کارآفرینانه | بوعلی | 46/98 | 58/14 | 011/0 |
پیام نور | 27/82 | 58/10 | ||
به منظور بررسی و تعیین متغیرهای پیشگوییکننده نیت کارافرینی با استفاده از مولفههای دموگرافیکی از تحلیل رگرسیون چند گانه به روش گام به گام استفاده شد (جدول6).
جدول6. متغیرهای پیشگوییکننده نیت کارآفرینی
متغیر | B
| انحراف معیار | بتا | t | سطح معنی داری |
مقدار ثابت | 455/46 | 06/6 | - | 665/7 | 000/0 |
جنسیت | 727/0 | 288/0 | 202/0 | 653/2 | 129/0 |
ریسک پذیری | 862/0 | 252/0 | 252/0 | 017/3 | 013/0 |
میزان درامد | 664/0 | 274/0 | 212/0 | 653/2 | 012/0 |
وضعیت اشتغال | 962/0 | 285/0 | 352/0 | 027/3 | 022/0 |
موانع اقتصادی | 564/0 | 265/0 | 322/0 | 653/3- | 032/0- |
استفاده از رسانه های انبوهی | 467/0 | 305/0 | 179/0 | 931/1 | 354/0 |
میزان علاقه به کارافرینی | 561/0 | 208/0 | 248/0 | 193/4 | 002/0 |
ضریب همبستگی چندگانه(R) در این تحلیل برابر 78/0 و ضریب تعیین (R²) برابر 60/0 است که نشان میدهد متغیرهای همچون ریسک پذیری، میزان درآمد، وضعیت اشتغال، موانع اقتصادی و علاقه 60 درصد از تغییرات نیت کارافرینانه رو تبیین میکند.
نتايج به دست آمده نشان ميدهد كه در مجموع دانشجويان مورد مطالعه از نیت كارآفريني بالايي برخوردارند. بنابراين از اين مسأله ميتوان به عنوان زمينهاي مساعد براي اجرا و پيشبرد برنامههاي مربوط به توسعه و آموزشهاي كارآفريني براي دانشجويان استفاد كرد. همچنین نتایج نشان داد که پسران دانشجو دارای روحیه کارآفرینی بیشتری میباشند . از سوی دیگر نتایج آزمون همبستگی نشان میدهد که بین متغیرهای فردی شامل سن، مقطع و گرایش تحصیلی و معدل دانشجویان با روحیه کارآفرینی رابطه معنی داری وجود ندارد و تنها بین جنسیت، وضعیت اشتغال دانشجویان، ریسکپذیری و موانع اقتصادی، میزان علاقه، میزان درآمد با نیت کارآفرینی آنها رابطه مثبت و معنیداری دیده میشود. نتايج نشان ميدهد كه بين جنسیت دانشجويان مورد مطالعه و نیت كارآفريني آنها رابطه معنيداري وجود ندارد. اين مساله با نتايج به دست آمده توسط يارايي ( 1383 ) همخواني دارد که بیان نموده بین جنسیت و نیت کارآفرینی رابطه
معنیداری وجود ندارد. همچنين طبق نتايج بين مقطع تحصيلي، گرایش تحصیلی و نیت كارآفريني دانشجويان دانشكده كشاورزي بوعلي سينا كه در اين تحقيق مشاركت داشتند رابطه معني داري وجود ندارد. نتايج به دست آمده از تحقيق مشابه در دانشگاه تبريز توسط عادلي ساردويي و همكاران ( 1388 ) خلاف اين نتيجه را به دست آورده است. ولي نتايج به دست آمده در اين تحقيق در مورد عدم وجود رابطه بين گرايش و مقطع تحصيلي دانشجويان و نیت كارآفريني آنها با نتايج تحقيق مشابه در دانشگاه تبريز همخواني و مطابقت دارد. بعلاوه نتایج نشان داد که بین موانع اقتصادی و نیت کارآفرینی دانشجویان رابطه معنیداری وجود دارد. بطوریکه هر چه مشكلات اقتصادي دانشجو براي ايجاد يك فعاليت جديد بيشتر باشد تمايلش براي كارآفريني كمتر ميشود كه ميتوان دليل آن را كاهش در روحيه ريسكپذيري به دليل نداشتن پشتوانه مالي مناسب و فراهم نبودن امكانات زيربنايي مانند زمين و ماشينآلات دانست. برخي نتايج به دست آمده در پژوهش پورآتشي و مختارنيا ( 1388 ) نيز با اين موضوع مطابقت دارد.آنها در پژوهش خود بیان کردند که از ديدگاه اعضاي هيات علمي، مهمترين متغيرهاي موثر بر کارآفريني دانشآموختگان کشاورزي به ترتيب عبارت از داشتن انگيزه کافي، خلاقيت و نوآوري و تامين مالي بودند. در حالی که اگر دانشجويان كشاورزي از تسهيلات و اعتبارات بانكي استفاده نمایند احتمال افزايش انگيزه براي كارآفريني در آنان بيشتر ميشود. نلسون و اسکات (1997) نیز در خصوص اثرگذاري دريافت وام بر روحیه كارآفريني به نتايج مشابهي دست يافتند. بین ریسکپذیری و روحیه کارآفرینی دانشجویان نیز رابطه معنیداری وجود دارد. به طوریکه دانشجويان ريسكپذير از انگيزه كارآفريني بيشتري برخوردار هستند. این نتیجه با یافتههای مطالعات شریفزاده و زمانی (1385) و همچنين هزارجريبي (1382) در زمينه ريسك نيز همسو میباشد. همچنين نتايج اولویتبندی دانشجویان از روشهای توسعه کارآفرینی در دانشگاهها نشان داد که تشکیل گروه های تحقیقاتی جهت پژوهشهای کارآفرینی، برگزاری کارگاههای آموزشی، شناسایی و معرفی کارآفرینان موفق، استفاده از اساتید خاص آموزشهای کارآفرینی در دانشگاهها و تشکیل کانون کارآفرینی در دانشگاهها به ترتیب از مهمترین راهکارهای توسعه کارآفرینی در دانشگاهها
میباشند. بنابراین اكثريت دانشجويان علاقهمند به شركت در دورهها و کارگاههای آموزش كارآفريني هستند. از طرف ديگر اكثر دانشجويان خواستار استفاده از اساتید خاص آموزشهای کارآفرینی در دانشگاه ها هستند. اين امر
نشاندهنده اعتماد كم دانشجويان به آموزش كارآفريني در دانشگاه و از طرف ديگر عدم رضايت نسبت به محتواها و برنامههاي آموزش كارآفريني است كه در دانشگاهها ارايه ميشوند كه اين دورهها و آموزشها بيشتر غير تخصصي و به صورت نظري هستند و اغلب توسط اساتیدی تدریس
میشوند که تخصص کارآفرینی ندارند. همچنين بررسيها در اين پژوهش نشان داد كه برگزاري دورههاي تخصصي كارآفريني متناسب با رشته تحصيلي دانشجويان، تاكيد بر روشهاي آموزش عملي در دورههاي كارآفريني متناسب با محتواي برنامههاي كارآفريني با علاقه و نياز دانشجويان و افزایش اطلاعات و دانش دانشجویان نسبت به کارآفرینی از جمله موضوعات اولويتدار در روشهاي توسعه آموزشهاي كارآفريني هستند كه برنامهريزان آموزشي ميبايست بدان توجه نمايند.
6- نتیجهگیری و پیشنهادها
با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش میتوان استنباط کرد که دانشجویان کشاورزی از پتانسیل مناسبی برای بروز رفتارهای کارآفرینانه برخوردارند. لذا میتوان اذعان داشت که اگر پیششرطهای لازم برای بروز رفتار کارآفرینانه (ایجاد کسب و کار جدید) فراهم گردد، دانشجویان میتوانند با کسب مهارتهای کارآفرینانه در این راه پیشقدم شوند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که اگر چارچوب و برنامههای آموزشی درسی دانشگاه در راستای ارتقاء ظرفیتهای روانشناختی ـ انگیزشی و توانمندسازی دانشجویان از منظر مهارتهای کارآفرینی بازنگری گردد، میتواند امیدبخش این موضوع باشد که دانشجویان در حین تحصیل و یا پس از فارغ التحصیلی به دنبال خلق فرصتهای کارآفرینانه باشند. همچنین میتوان استنباط نمود که نیت کارآفرینانه دانشجویان تحت تأثیر مؤلفههای گوناگونی قرار میگیرد. برخی از این مؤلفهها به زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی جامعه مربوط میشود که سهم عظیمی از آن بر عهده سیاستگذاران و برنامهریزان کشور میباشد. از جنبه دیگر میتوان به ویژگیهای انگیزشی و روانشناختی دانشجویان اشاره کرد. این بعد تحت تأثیر آموزشهای عالی و اجتماعی قرار دارد که میتوان با برنامهریزیهای بلندمدت آن را ارتقاء داد. همچنین بعد دیگری که میتوان به آن اشاره نمود، اقدامات و برنامههای متفاوت میان دانشگاههای مختلف میباشد چراکه یافتههای این پژوهش حاکی از تفاوت نیت کارآفرینانه دانشجویان دانشگاههای مختلف بود.
در پایان براساس نتایج موجود پیشنهادهای زیر ارائه میگردد:
ـ دريافت وام و تسهيلات براي دانشجويان و فارغ التحصيلان ميتواند تا حد زيادي دغدغه آنان براي فراهم نمودن امكانات لازم براي اجراي طرحهاي مورد نظرشان را كاهش دهد.
- لازم است نسبت به اجراي برنامههاي آموزشي براي دانشجويان توسط مسئولين دانشكده و دانشگاه اقدامات لازم با جديت بيشتري انجام پذيرد.
- پيشنهاد ميشود مسئولين دانشكده و دانشگاه نسبت به هدايت آموزشهاي تخصصي كارآفريني براي رشتههاي مختلف كشاورزي و با استفاده از روشهاي عملي و كاربردي اقدام نمايند و از اساتید مجرب کارآفرینی در این زمینه استفاده نمایند.
- شايسته است كه اعضاي هيات علمي دانشگاه با موضوع كارآفريني آشنايي بيشتري پيدا نموده و نظر ايشان به مفاهيم ايدهپردازي در تدريس فرآيندهاي آموزشي و پژوهشي جلب شود و کارگاههای آموزش کارآفرینی در دانشگاه ها جهت استفاده اساتید برگزار شود. دورههاي تخصصي كارآفريني متناسب با رشتهها و گرايشهاي تخصصي دانشجويان در دانشگاهها برگزار گردد.
منابع 1. آقاسیزاده.فتح اله (1385).اشتغال دانش آموختگان کشاورزیی: الزامها و راه کارها. مجموعه مقالههای همایش علمی آموزش کشاورزی کشور، انجمن ترویج وآموزش کشاورزی ایران.ص 124. 2. اسکندري، ف.، حسيني، م.، کلانتري، خ. (1385). عوامل مؤثر بر عملكرد كارآفرينانة دانش آموختگان آموزش عالي كشاورزي و منابع طبيعي ايران. اقتصاد کشاورزي و توسعه، سال 14، شماره 53، 134-107. 3. بارانی، ش. (1388). واکاوی ادراک و انتظارات دانشجویان کشاورزی از اشتغالپذیری رشتههای کشاورزی در دانشکدههای غرب کشور. پایاننامه کارشناسیارشد در رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه. 4. بدری، احسان.، لیاقتدار، محمد جواد.، عابدی، محمد رضا و جعفری، ابراهیم. ( 1385). بررسی قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی، سال 12، شماره2، 91-73. - برومند نسب، محمد. (1381). بررسی رابطهی ساده چندگانه وضعیت اجتماعی- اقتصادی، انگیزهی پیشرفت، مخاطره پذیری، جایگاه مهار، خلاقیت و عزت نفس با کارآفرینی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، پایان نامهی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکدهی علوم تربیتی. - بهرامی، فضل اله و غلامحسین زمانی (1380). آموزش عالیکشاورزیی، تنگناها و راهکارها، مجّله ی جهاد، سال بیست و یکم، شماره 24 .
|
هم از دانشگاه بوعلی بیشتر بود که این خود جای پژوهش بیشتری دارد در انتخاب روشهاي آموزشي دورههاي آموزش كارآفريني از شيوههاي عملي استفاده شده و حتيالامكان انتخاب محتواي آموزشي و برنامههاي درسي مطابق علايق و نياز دانشجويان باشد. بر اساس اولويت هاي به دست آمده توصيه مي شود جهت دورههاي آموزش كارآفريني در دانشگاهها از مربيان يا اساتيد با تجربه در زمينه آموزش هاي كارآفريني استفاده شود. پيشنهاد ميشود به منظور تقويت و توسعه فرهنگ كارآفريني به طور ادواري سمينارهاي علمي و كارگاههاي تخصصي در سطح دانشگاه برگزار گردد و از کارآفرینان موفق نیز دعوت به عمل آید. به منظور ترغيب دانشجويان به موضوع كارآفريني تشکیل گروههای تحقیقاتی پژوهشهای کارآفرینی در برنامهريزيهاي آتي دانشگاه و دستگاههاي اجرايي تبيين گردد. با توجه به اولويت قرار گرفتن موضوع تناسب با محتواي برنامه هاي كارآفريني با علاقه و نياز دانشجويان، تشكيل كميته نيازسنجي علمي به منظور تعيين محتواي برنامههاي آموزش كارآفريني با توجه به علاقه دانشجويان و نيازهاي فعلي بخش كشاورزي پيشنهاد ميشود.
کارآفرینی دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی، سال 12، شماره2، 91-73. 5. برومند نسب، محمد. (1381). بررسی رابطهی ساده چندگانه وضعیت اجتماعی- اقتصادی، انگیزهی پیشرفت، مخاطره پذیری، جایگاه مهار، خلاقیت و عزت نفس با کارآفرینی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، پایان نامهی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکدهی علوم تربیتی. 6. بهرامی، فضل اله و غلامحسین زمانی (1380). آموزش عالیکشاورزیی، تنگناها و راهکارها، مجّله ی جهاد، سال بیست و یکم، شماره 24 . 7. پورآتشي، م .، و مختارنيا، م . ( 1388 ). بررسي عوامل موثر بر كارآفريني دانش آموختگان كشاورزي از ديدگاه اعضاي هيات علمي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران . مجله تحقيقات اقتصاد كشاورزي و توسعه كشاورزي ايرا ، ن جلد 2، شماره 2. - پورداریانی، احمد. ( 1383). کارآفرینی. تهران: مؤسسهی فرهنگی و انتشاراتی محراب قلم. - پوررجب، پیمان. (1391). بررسی ویبزگیهای اساسی کارآفرینان و عوامل مؤثر بر کارآفرینی. کارآفرینان، سال 4، شمارهی 23، 29-24.
|
كشاورزي و توسعه كشاورزي ايرا ، ن جلد 2، شماره 2.
8. پورداریانی، احمد. ( 1383). کارآفرینی. تهران: مؤسسهی فرهنگی و انتشاراتی محراب قلم.
9. پوررجب، پیمان. (1391). بررسی ویبزگیهای اساسی کارآفرینان و عوامل مؤثر بر کارآفرینی. کارآفرینان، سال 4، شمارهی 23، 29-24.
10. جمشيدي فر، م.، خرمي، ش.، راحلي، ح. (1389). بررسي عوامل مؤثر بر روحيه كارآفريني دانشجويان دانشكده كشاورزي تبريز. پژوهش هاي ترويج و آموزش كشاورزي، شماره 3، 64-53.
11. حسيني لرگاني، م.، مير عرب رضي، ر.، رضايي، س. (1387). آموزش کارآفريني در هزاره جديد؛ زير ساختي براي اشتغال دانش آموختگان آموزش عالي. پژوهش و برنامه ريزي در آموزش عالي، شماره 50، 137-119.
12. حسيني، م.، عزيزي، ب. (1386). بررسي عوامل موثر در توسعه روحيه و مهارتهاي کارآفريني در ميان دانشجويان سال آخر دانشکده کشاورزي دانشگاه تهران. علوم کشاورزي ايران. شماره 2، 251-241.
13. حسینینیا، غ.، عطائی، پ. و یعقوبی فرانی، ا. (1396). ارزیابی مهارتها و ویژگیهای کارآفرینانه دانشجویان و تأثیر آن بر قصد کارآفرینی (مورد مطالعه: مراکز آموزش علمی- کاربردی مهارت). فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 19(73)، 44-25.
14. خسروي پور، ب.، ايرواني، ه.، حسيني، م.، موحد محمدي، ح. (1386). شناسايي و تحليل مولفه هاي آموزشي موثر بر توانمندي کارآفرينانه دانشجويان مراکز آموزش عالي علمي کاربردي کشاورزي. علوم کشاورزي ايران. شماره 2، 217-207.
15. دربان آستانه، علیرضا.، قدیری معصوم، مجتبی و فیروزی، محمد علی. (1390). بررسی ارتباط بین عملکرد سازمانی و مهارتهای کارآفرینی مدیران محلی روستایی (مطالعه موردی دهیاران استان قزوین). پژوهشهای روستایی، سال 3، شماره1، 59- 27.
16. زالی، محمد رضا.، مدهوشی، مهرداد و کردنائیج، اسدالله. ( 1386). ارزيابي مشخصه هاي كارآفريني دانشجويان ( مورد مطالعه: دانشگاه مازندران). فصلنامهی مدرس علوم انسانی، ویژه نامهی مدیریت، 113- 81 .
17. زمانی، غلامحسین(1380). برآورد نیاز بخش عمومی برای نیروی متخصّص در بخش کشاورزی، فصل نامه ی اقتصادکشاورزیی و توسعه ی، سال نهم ، شماره 35، وزارت جهادکشاورزی .ص ص34-19.
18. سلطانی، مرجانه ( 1377 ). تعاونی ها و فقرا، انتشارات اتحادیه ی تعاونی هاي مصرف کارکنان دولت در استان همدان،ص ص 23-15.
19. شريف زاده، م.، زماني، غ. (1385). روحيه كارآفريني در دانشجويان كشاورزي: مطالعه موردي دانشگاه شيراز. علوم کشاورزي ايران. شماره 1، 115-107.
20. شهبازی،اسماعیل و امیرحسین علی بیگی(1385). تحلیل توقعات و انتظارات مدیران وکارفرمایان بخش کشاورزی از دانش آموختگان سطوح مختلف نظام آموزش کشاورزی. مجموعه ی مقاله های همایش علمی آموزش کشاورزی کشور، انجمن ترویج وآموزش کشاورزی ایران.
21. صادقي، س.، عدلي، ف. (1389). رابطه جو نظام آموزش عالي و پرورش روحيه کارآفريني دانشجويان. پژوهشنامه تربيتي، شماره 22، 90-73.
22. صفري شالی، رضا ورمضانی، مسعود(1381). ارزیابی تأثیر آموزش بر موفقیّت، شرکت های تعاونی مرغداری. مجلّه ی علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 6 و شماره 2 ، 23.
23. عادلي ساردويي، م.، ظريفيان، ش.، شريفي، ا.، احساني، م.، و اكرمي، ا. ح. ( 1388 ، آذر) . مقايسه قابليتها و روحيه كارآفريني مقاطع مختلف تحصيلي دانشجويان كشاورزي. اولين همايش ملي دانشجويي ترويج و آموزش كشاورزي.
24. علی میری، م. (1387). آموزش کارآفرینی: پیدایش، توسعه، گرایش ها و چالش ها، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره اول.169-133.
25. علیآبادی، و.، عطائی، پ.، موحدی، ر. و خیاطی، م. (1396الف). واکاوی کیفی الزامات و چالشهای توسعه خوداشتغالی دانشآموختگان کشاورزی. کارآفرینی در کشاورزی، 4(3)، 38-25.
26. علیآبادی، و.، عطائی، پ. و موحدی، ر. (1396ب). کاربرد تحلیل محتوای تلخیصی در الگوسازی مفهومی شایستگیهای کارآفرینی موردنیاز زنان روستایی. کارآفرینی در کشاورزی، 4(4)، 48-37.
27. علیآبادی، و.، عطائی، پ. و موحدی، ر. (1395الف). بررسی تأثیر تفکر استراتژیک و سرمایه اجتماعی بر تشخیص فرصتهای کارآفرینانه در بین جوانان روستایی. پژوهش و برنامهریزی روستایی، 5(2)، 110-95.
28. علیآبادی، و.، موحدی، ر.، سعدی، ح. و عطائی، پ. (1395ب). الگوسازي مفهومی شایستگیهای مورد نیاز زنان کارآفرین روستایی. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 3(5)، 56-47.
29. غفاری، هادی. (1387). بررسی قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان دانشگاه پیام نور اراک. همایش ملی توسعهی کارآفرینی در آموزشهای علمی- کاربردی کشاورزی، مشهد: مؤسسهی آموزش عالی علمی- کاربردی جهاد کشاورزی.
30. غیاثی، عبدالرحیم. (1395). تأثیر باور به خودکارآمدی و نگرش کارآفرینی با قصد کارآفرینی دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه زابل. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 39، 15-3.
31. فرشاد، سیامک.، فتحیان، محمد.، ابراهیمی، بابک و نالچیگر، سروش. ( 1387). مراکز رشد مجازی: ابزاری در راستای توسعهی کارآفرینی دانشگاهها. فصلنامهی آموزش مهندسی ایران، سال 10، شماره 37، 124-101.
32. فیض، داود و صفایی، میلاد. ( 1388). ارزیابی و مقایسهی ویژگیهای شخصیتی کارآفرینی دانشجویان دانشکدههای مختلف دانشگاه سمنان. فصلنامهی انجمن آموزش عالی ایران، سال 2، شماره 2، 159- 137.
33. قاسمي، ج.، اسدي، ع.، حسيني نيا، غ. (1388). بررسي عوامل تأثيرگذار در ايجاد روحيه كارآفريني دانشجويان تحصيلات تكميلي پرديسكشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران. تحقيقات اقتصاد و توسعه کشاورزي ايران، شماره 2، 79-71.
34. قمبر علي، ر.، زرافشاني، ک. (1387). شناسايي شاخص هاي موفقيت و نظام ارزشي کارآفرينان روستايي شهرستان کرمانشاه. پايان نامه کارشناسي ارشد توسعه روستايي. دانشکده کشاورزي دانشگاه رازي.
35. قوشچی، فرشاد. (1389). اشتغال دانشآموختگان کشاورزی، آرزوی ممکن یا ممکن؟. ماهنامهی کشاورزی و توسعهی پایدار، شماره 32، 14-12.
36. کلانتری، صمد.، ربانی، رسول و هزار جریبی، جعفر. ( 1383). بررسی میزان کارآفرینی دانشآموختگان در عرصهی نشریات و مطبوعات. نامهی علوم اجتماعی، شماره23، 189- 171.
37. مداح، مجید(1387).آموزش عالی کارآفرینی رشد اقتصادی- ارایه ی یک مدل نظری و تحلیل تجربی کار و جامعه ی. ماه نامه ی اجتماعی اقتصادی علمی و فرهنگی شماره101.
38. موحدي، رضا، يعقوبي، احمد، خداورديان، محمد رضا، زارعي، شهرام. (1389). بررسي روحيه كارآفريني دانشجويان كشاورزي و شيوه هاي بهبود آموزش كارآفريني. ترويج و آموزش كشاورزي، شماره 3، 81-65.
39. مرکز آمار ایران (1396). دفتر سرشماری های جمعّیت. نیروی کار،به نشانی: www.amar.org.ir
40. محمدی، حمید رضا.، احمدی، عبادالله.، شایان جهرمی، شاپور امین. ( 1390). بررسي رابطهي ويژگيهاي شخصيتي با تمايل به كارآفريني. فصلنامهي علمي – پژوهشي جامعهشناسي زنان، سال دوم، شمارهي اول، 120- 99.
41. مرادی، حوریه.، بیژنی، مسعود.، کرمی، غلامحسین و فلاح حقیقی، نگین. (1391). ارزیابی مقایسهای ویژگیهای روانشناختی مؤثر بر نگرشهای کارآفرینانه در دانشجویان مهندسی کشاورزی ( مورد مطالعه: دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان). فصلنامهی آموزش مهندسی ایران، سال 14، شماره 53، 81- 65.
42. مسعودنیا، ابراهیم. (1386). بررسي اعتبار پارادايم هاي شخصيتي در مطالعه و پيش بيني کارآفريني. دو ماهنامهی علمی- پژوهشی دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال 14، دوره جدید، شماره23، 64- 53.
43. مقیمی، سید محمد. ( 1382). کارآفرینی اجتماعی. فصلنامه رهیافت، 29، 59-49.
44. موسیوند، م.، صفایی شکیب، ع.، عطائی، پ. و عبدالملکی، ب. (1395). تحلیل تأثیر مؤلفههای سرمایه روانشناختی بر تشخیص فرصتهای کارآفرینانه کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان همدان. پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، 6(23)، 64-55.
45. موسیوند، م.، حمیدی جاهد، م.، عطائی، پ. و صفایی شکیب، ع. (1396). تاثیر عوامل دروندانشگاهی در توسعه فرهنگ کارآفرینانه در بین دانشجویان کشاورزی دانشگاههای همدان. مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، 6(1)، 206-185.
46. میرزا محمدی، م. ح؛ امیری، م؛ پورطهماسبی، س (1387). بررسی موانع توسعهی کارآفرینی در دانشگاه شاهد از نظر اعضای هیئت علمی در سال تحصیلی 1387-1386 . نامه آموزش عالی، دورهی جدید،(1) 4،33-50.
47. نیک یار، سید طهماسب (1384). عامل های موفقیّت بخش تعاون در ایجاد اشتغال برای دانش آموختگان بیکار. مجموعه ی مقاله های منتخب کنفرانس تعاون ، اشتغال ، توسعه ی ، وزارت تعاون ،جلد سوم ، قسمت ( ص - د ).
48. وطنخواه، ن.، و رضائی مقدم، ك. (1394). شناخت روحیه کارآفرینی دانشجویان: مورد مطالعه دانشکده کشاورزي دانشگاه شیراز. علوم ترویج و آموزش کشاورزي ایران، جلد 11 ، شماره 1، صص 71-59.
49. هزار جريبي، ج. ( 1382 ). بررسي ميزان كارآفريني دانش آموختگان علوم انساني در عرصه نشريات فرهنگي و اجتماعي شهر تهران. رساله دكتري رشته علوم اجتماعي، دانشكده ادبيات و علوم انساني، دانشگاه اصفهان.
50. يارايي، ع. ( 1383 ). بررسي برخي روحيات كارآفريني در بين دانشجويان دانشگاه شيراز. پايان نامه كارشناسي ارشد مديريت صنعتي، دانشگاه شيراز.
51.Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50, 179- 211.
52.Ambad, S. N. A., & Damit, D. H. D. A. (2016). Determinants of Entrepreneurial Intention Among Undergraduate Students in Malaysia. Procedia Economics and Finance, 37, 108-114. doi:https://doi.org/10.1016/S2212-5671(16)30100-9
53.Barba-Sánchez, V., & Atienza-Sahuquillo, C. (2018). Entrepreneurial intention among engineering students: The role of entrepreneurship education. European Research on Management and Business Economics, 24(1), 53-61. doi:https://doi.org/10.1016/j.iedeen.2017.04.001
54.Bellu, R. R and Sherman, H. ( 1995). Predicting Firm Success from Task Motivation and Attribution Style. A Longitude Study. Entrepreneurship regional development, Vol 7, No 4, 63- 349.
55.Connolly, P.M.(1986). Entrepreneurs in corporations. Work in America Institute, Inc.
56.Digman, J., M. (2002). Personality stature,emergence of the five factor model Annu. Rev.psychol.
57.Do, B.-R., & Dadvari, A. (2017). The influence of the dark triad on the relationship between entrepreneurial attitude orientation and entrepreneurial intention: A study among students in Taiwan University. Asia Pacific Management Review, 22(4), 185-191. doi:https://doi.org/10.1016/j.apmrv.2017.07.011.
58.Donnellon, A., Ollila, S. and Williams Middleton, K. (2014). Constructing entrepreneurial identity in entrepreneurship education. The International Journal of Management Education, 12, 490-499.
59.Henley, A. (2007) From entrepreneurial aspiration and transition to business start up: evidence from British longitudinal data. Entrepreneurship and Regional Development, 19(3), 253-280.
60.Hood, N and Young, J. E. ( 1993). Entrepreneurship,s area,s of development: a survey of Top Excutives in successful Firm. Journal of Business Venturing, vol 8, No 2, 115- 135.
61.Jarvis, k., Renner, A., Shook, R., Smith, S.(1991). Entrepreneurship Classroom Note, University Alberta Kanada.
62.Kautonen, T., van Gelderen, M., and Fink, M. (2015). Robustness of the theory of planned behavior in predicting entrepreneurial intentions and actions. Entrepreneurship Theory and Practice, 39(3), 655–674.
63.Landstrom, Hans. ( 2005). Pioneers in Entrepreneurship and Small Business Research New York: Springer.
64.Lober, D. (1998). Pollution Pervention as corporate entrepreneurship, Journal of organizational change management , Vol.11 , No.1, 26-37.
65.Miner, J. B., Smith, N, R and Bracker, J. S. ( 1992). Predicting Firm Survival from Knowledge of entrepreneur Task Motivation in the growth of technologically innovation firms, interpretations regional development, vol 4, 53- 145.
66.Moriano, J. A. & Gorgievski, M. (2007). Psychology of Entrepreneurship: Research and Education. Universidad national education a distancia (UNED) Madrid.
67.Nelson, R. E., & Scott. D. J. (1997). Entrepreneurship education as a strategic approach to economic growth in Kenya. Journal of Industrial Teacher Education,
35(1), 90-108.
|
[1] . Self-evaluative
[2] . Jarvis
[3] . Donnellon
[4] . Timmons
[5] . Kautonen
[6] . Do and Dadvari
[7] . Barba-Sánchez and Atienza-Sahuquillo
[8] . Ajzen
[9] . Moriano and Gorgievski
[10] . Tshikovhi and Shambare
[11] . Ambad and Damit
[12] . Ajzen
[13] . Moriano and Gorgievski
[14] . Tshikovhi and Shambare
[15] . Ambad and Damit
[16] . Interval of standard Deviation from Mean