بررسی ابعاد مختلف شبکه مضامین مدل ظرفیت نوآوری در صنعت سیمان ایران با مدل سازی معادلات ساختاری

چکیده مقاله :

نوآوری نقشی پررنگ در توسعه و پیشرفت در صنایع مختلف دارد. تلفیق علم و فناوری با روش های روز بین‎المللی می ‏تواند به بهبود فرآیندها در بخش‏ های مختلف بینجامد. با توجه به‌ضرورت بررسی وضعیت شرکت‏ های فعال در عرصه سیمان و با درنظرداشتن ظرفیت‌های بالقوه و دارایی‏هاي ذاتی شرکت‏ ها در بهبود فعالیت‏ هاي نوآورانه، مطالعه پیش­رو به طراحی مدل ظرفیت نوآوری شرکت‏ های تولید سیمان ایران می‏پردازد. این تحقیق به دنبال بررسی چگونگی مدل ظرفیت نوآوری در شرکت‌های تولید سیمان ایران با رویکرد آمیخته، از روش تحقیق کیفی و روش کمی پیمایش با معادلات ساختاری بهره برده است. در گام نخست با کمک روش کیفی تحلیل مضمون، از داده‏های حاصل از مصاحبه نیمه ‎ساختارمند و طبقه‌بندی آنها، مدل اصلی استخراج شد. در نهایت شبکه مضامین ظرفیت نوآوری در شرکت‌های تولید سیمان ایران ارائه شده و ابعاد آن مورد بررسی و پیمایش قرار گرفته‎اند. در این مدل پارادایمی، ایده­زایی و ایده­پروری به‌عنوان عامل علی، بهبود مهارت‌های مدیریتی، رشد و تعالی منابع انسانی به‌عنوان عوامل بسترساز و عوامل ارتباط دو­سویه سیاست نوآوری و راهبرد شرکت­، ­تعامل دوسویه با سازمان‌های بیرونی، توجه به روندهای تجاری، رصد و انطباق با تحولات محیطی و نیز همسویی و حرکت مطابق رشد فناوری اطلاعات به‌عنوان عوامل مداخله‌گر مدل هستند. همچنین دو استراتژی اصلی مستخرج از این مدل جهت دستیابی به ظرفیت نوآوری موردنظر، یکی عملی نمودن تغییرات اساسی و دیگری نوگرایی در تولید ایده، محصول و خدمت در صنعت سیمان بوده که در نتیجه سرمایه‌گذاری صحیح و یکپارچه روی این دو استراتژی می‌توان شاهد نتایج عملکردی و مصادیق نوآوری در مدل بود. بررسی این مدل نشان داد مدل ظرفیت نوآوری شرکت‎های تولید سیمان ایران بر اساس آزمون تحلیل عاملی تأییدی و نیز روایی‌سنجی همگرا و واگرا، دارای اعتبار مورد قبول بوده و تمام سازه ها از روایی و پایایی مناسب برخوردارند. نتایج این مطالعه به مدیران، تصمیم ‏سازان و کارشناسان فعال در صنعت سیمان، در مسیر بهره‏ گیری از نوآوری و در پی آن بهبود و بهینه‏ سازی فرآیندها در این صنعت، کمک می‏ کند.

چکیده انگلیسی :

Innovation plays a crucial role in development and progress in various industries. This research uses the qualitative research method of thematic analysis and the quantitative method of surveying with structural equations in order to investigate the innovation capacity model in Iran's cement production companies with a mixed approach. In the first step, with the help of qualitative research method and thematic analysis research method, the main model was extracted from the data obtained from the semi-structured interview. Finally, the network of themes of innovation capacity in Iran's cement production companies is presented and its dimensions are examined. In this paradigmatic model, idea generation and idea cultivation in the cement industry as causal factors, improvement of management skills, growth and excellence of human resources as foundational factors and two-way communication factors of innovation policy and company strategies, two-way interaction with external organizations, attention to Business trends, monitoring and adaptation to environmental changes as well as alignment and movement according to growth Information technology to the development of information technology are the intervening factors of the model. Also, the two main strategies derived from this model, one is to implement fundamental changes and the other is innovation in the production of ideas, products and services in the cement industry. as a result of proper and integrated investment on these two strategies, we can see functional results and Examples of innovation were in the model

Examining this model showed that the model of innovation capacity of Iranian cement production companies based on confirmatory factor analysis test as well as convergent and divergent validity has acceptable validity and all structures have suitable validity and reliability. The results of this study will help the managers and active experts in cement industry to take advantage of innovation and subsequently improving the processes

منابع و مأخذ:

آراستي، محمدرضا؛ پوركرمي آزيتا و قريشي، بابك (1388). شناسايي عوامل مؤثر بر ظرفيت نوآوري بنگاه‌های اقتصادي: مطالعه موردي شرکت‌های اتوماسيون صنعتي ايران. فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال چهارم، شماره 15، صفحه30-1
اسلامی، قاسم؛ حسن زاده، روح الله و شهرآبادی، ملیکا (1398). بررسی تأثیر ظرفیت جذب دانش بر عملکرد شرکت از طریق نقش میانجی جهت گیری فناوری. نخستین همایش ملی رویکرد های نوین مدیریت در مطالعات میان رشته¬ای. گنبد،ايران
باقری‌نژاد، جعفر؛ جاوید، غزاله (۱۳۹۸). ارائه مدل نوآوری باز در صنعت بانکداری ایران: مطالعه موردی بانک پارسیان. دوفصلنامه نوآوری و ارزش‌آفرینی، جلد ۵، صفحه 42-21
برزگر، نادر؛ قورچیان، نادرقلی و تقی¬پورظهیر، علی (1400). ارائه مدلی جهت خلق ظرفیت‌های نوآوری در مدیریت دانشگاهی ایران، مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 14(1)، 70-43.
جمال امیدی، اسحق؛ بزرگمهر، حسن (1402). بررسی و نقش و جایگاه خلاقیت و نوآوری در تولید دانش‌بنیان مربوط به شرکت‌های تولیدکننده سیمان (مطالعه موردی شرکت سیمان خزر). کنفرانس بین‌المللی توانمندی مدیریت، مهندسی¬صنایع، حسابداری و اقتصاد
حسن‌زاده باجگانی، حسن؛ احمدخانی، مسعود و میرغفوری، سید حبیب‌الله (1397). بررسی تأثیر شایستگی‌های فناوری اطلاعات بر عملکرد با توجه به نقش چابکی سازمانی و ظرفیت نوآوری (موردمطالعه: شرکت پیشگامان یزد). پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه علم و هنر یزد، دانشکده علوم‌انسانی
حصیری، زهرا و حمیدیان پور، فخریه (1393). بررسی تأثیر مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر ظرفیت نوآوری. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه خلیج فارس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
زندی، محمد¬احسان؛ خیاطیان¬یزدی، محمدصادق، محمدی. (1399). شناسایی عوامل مؤثر بر ظرفیت نوآوری بنگاه‌های دانش‌بنیان حوزۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران. فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 13(1)، 123-93 .
صنوبر، ناصر؛ سلمانی، بهزاد و تجویدی، مینا (1390). تاثیر محرک های نوآوری بر ظرفیت نوآوری شرکت های دانش بنیان. فصلنامه سیاست علم و فناوری، 4(2)، 107-91.‎
عالی نژاد، امیرحمزه؛ آذر، عادل و پورزرندی، محمدابراهیم، (1399)، طراحی مدل پیش بینی و ارزیابی ظرفیت نوآوری شرکت های دانش بنیان با رویکرد استنتاج فازی عصبی- تطبیقی. پژوهش های مدیریت عمومی، شماره 47 دوره 13 صفحه 84-55
کولک، عادل؛ سلاجقه، سنجر (1402). بررسی تأثیر مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز با نقش میانجی دانش زیست‌محیطی سبز در کارخانه سیمان لامرد. پژوهشنامه علم مدیریت در صنعت.2(2)، 318-305.‎
گلشنی¬منش، محمد؛ مروتی¬شریف‌آبادی، علی؛ میرفخرالدینی، سید حیدر و ناصرصدرآبادی، علیرضا (1402). طراحی مدل ظرفیت نوآوری به روش تحلیل مضمون در شرکت‏های تولید سیمان ایران. فصلنامه مدیریت نوآوری
گودرزی، وحید؛ عسگری، فرید و دودانگه، سارا (1399). تأثیر ظرفیت نوآوری بر عملکرد سازمانی با نقش نوآوری اجتماعی (موردمطالعه: بیمه البرز). پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد
محمود¬پور، اسرافیل (1400). اهمیت سنجی مولفه‌های ظرفیت نوآوری بر اساسAHPفازی. پایان نامه کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی ربع رشیدی، گروه علوم انسانی.
مرندی، شهریار و امیرخانی، امیرحسین (1395). بررسی رهبری معنوی و تأثیر آن بر ظرفیت نوآوری کارکنان با نقش میانجی¬گری توانمندسازی کارکنان (مورد مطالعه: دانشگاه شهید بهشتی). پایان¬نامه کارشناسی¬ارشد دانشگاه پیام¬نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران غرب.
موسوی، رضا؛ کریم‌زاده، جعفر؛ قلی‌زاده، خسرو و جوادی، فرزاد (1392). بررسی عوامل مؤثر بر ظرفیت جذب دانش در دانشگاه پیام نور مرکز بناب، اولین کنفرانس ملی کیفیت در آموزش عالی، تبریز.
مؤمنی، مریم؛ نظرپوری، امیر و موسوی، سید نجم‌الدین (1397). بررسی تأثیر مدیریت دانش مشتری بر ظرفیت نوآوری با نقش میانجی ظرفیت جذب دانش (مطالعه موردی: مرکز تحقیقات و نوآوری صنایع خودرو سایپا)، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه لرستان، دانشکده علوم اقتصادی و اداری.
Alegre, J., Chiva, R., & Lapiedra, R. (2005). A Literature-based Innovation Output Analysis: Implications for Innovation Capacity. International Journal of Innovation Management,9(4), 385–399
Batterink, M., Wubben, E., & Omta, S. (2014). Factors related to innovative output in the Dutch agrifood industry. Journal on Chain and Network Science, 6(1), 31-44
. Boly, V., Morel, L., & Renaud, J. (2006). Towards a Constructivist Approach to Technological Innovation Management: An Overview of the Phenomena in French SME’s. in International Handbook on Innovation, Elsevier, 2003
.
Brix Jacob, (2018). Innovation capacity building: An approach to maintaining balance between exploration and exploitation in organizational learning. The Learning Organization, 10, 1-16. Broadstock, David C. Matousek, Roman, Meyer, Martin & Tzeremes, Nickolaos (2018). Does corporate social responsibility impactfirms' innovation capacity? The indirect link between environmental & social governance implementation and innovation performance. Journal of Business Research, 11, 1-12
. Ciampi, F., Demi, S., Magrini, A., Marzi, G., & Papa, A. (2021). Exploring the impact of big data analytics capabilities on business model innovation: The mediating role of entrepreneurial orientation. Journal of Business Research, 123, 1-13
. de Miguel Molina, B., de Miguel Molina, M., & Garrigós, J. A. (2011). The innovative regional environment and the dynamics of its clusters. European Planning Studies, 19(10), 1713-1733
. García-Piqueres, López-Fernández, Gema, Concepción Ana Ma Serrano-Bedia (2015). Sector innovation capacity determinants: modelling and empirical evidence from Spain, R&D Management 46, 1, 80-96
. Hall Jeremy L (2007) Developing Historical 50-State Indices of Innovation Capacity and Commercialization Capacity, Economic Development Quarterly 21(2), 107 - 123
Hayat, E., Liyanage, C., Haigh, R. & Amaratunga, D. (2018). Development of Research and Innovation Capacity Index of HEIs on Disaster Resilience Related Studies. Procedia Engineering, 212, 1249–1256
. Karimzadeh, S., Homayounfar, M., & Rezaei Kelidbari, H. (2023). Developing a Model for Evaluation of Organizational Innovation Capacity Using Fuzzy Inference System. Innovation Management in Defensive Organizations, 6(1), 109-130
. Kortman, S., Gelhard, C., Zimmermann, C., & Piller, F. T. (2014). Linking strategic flexibility and operational efficiency: The mediating role of ambidextrous operational capabilities. Journal of Operations Management, 32(7), 475-490
. Lewis, J. M., Ricard, L. M., & Klijn, E. H. (2018). How innovation drivers, networking and leadership shape public sector innovation capacity. International Review of Administrative Sciences, 84(2), 288-307
. Lopes, J., Oliveira, M., Silveira, P., Farinha, L., & Oliveira, J. (2021). Business dynamism and innovation capacity, an entrepreneurship worldwide perspective. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 7(1), 94
.
Morel, L. & Boly, V. (2014). Innovation process evaluation: From self-assessment to detailed technological audit. In 16th International Conference on Management of Technology (pp. 9-p).
Passi, Marianne. (2000). Restructuring the Innovation Capacity of the Business Sector in Estonia. Economics of Transition, 8(1), 175- 195. Park, E. M., & Seo, J. H. (2021). Effect of Exploration and Exploitation Activities on Technology Innovation Capacity and Innovation Performance: Mediating Effect According to Absorption Capacity and Innovation Strength. Journal of Convergence for Information Technology, 11(8), 73-83
. Rahman, M., Doroodian, M. , Kamarulzaman, Y. & Muhamad, N. (2014). Designing and Validating a Model for Measuring Innovation Capacity Construct. Advances in Decision Sciences, 10, 1-11
. Tautorat, P., Lalin, B., Schmidt, T. S., & Steffen, B. (2023). Directions of innovation for the decarbonization of cement and steel production–A topic modeling-based analysis. Journal of Cleaner Production, 407, 137055