الگوی شبکه ای مسائل خط‌مشی گذاری حاشیه نشینی در ایران مبتنی بر تکنیک دیمتل
محورهای موضوعی : مدیریت استراتژیکحسین اصلی پور 1 , هادی خان محمدی 2 , لیلا شمس 3
1 - دانشگاه علامه طباطبایی
2 - دانشگاه علامه طباطبایی
3 - دانشگاه علامه طباطبایی
کلید واژه: حاشیه نشینی آسیب اجتماعیخط مشی‌گذاری عمومی سکونتگاه غیررسمی تکنیک دیمتل,
چکیده مقاله :
امروزه يكي از مهمترين نتايج شهرنشيني، پيدايش و گسترش پدیده حاشینه‌نشینی (سکونتگاه های غيررسمي) خارج از برنامه رسمی توسعه شهری است. پدیده حاشیه‌نشینی به دلیل ویژگی های خاص کالبدی، اجتماعی و قانونی، تهدیدی جدی برای پایداری و انسجام جامعه شهری تلقی می شوند. به همین دلیل اتخاذ تدابیر ویژه ای براي ساماندهی وضعيت کنونی و جلوگیری از گسترش آن در آينده، بایستی در دستور كار مدیران و دولتمردان قرار بگیرد. پژوهش حاضر برای تجزیه و تحلیل ارتباط میان چالش ها و مسائل گوناگون حاشیه‌نشینی، با استفاده از تکنیک دیمتل به عنوان استراتژی تصمیم گیری نرم، روابط بین مسائل خط مشی‌گذاری این پدیده را شناسایی و ساختار دهی می نماید. نتایج حاصله، حاکی از وجود مشکلات اصلی چون از بین رفتن جامعه مهاجرفرست (مبدا) و کمبود خدمات شهری در سکونتگاه های غیر رسمی دارد. این دو چالش با اولویت وزنی متوسط در مدل، از چالش های دیگر درون مدل کمتر تاثیر می پذیرند و بر آنها به شدت اثر می گذارند، رفع این دو چالش بزرگ که بر بیش از 90 درصد سایر عوامل موجود در مدل، با شدت های بالا و به صورت مستقیم تاثیرگذارند، کمک بسیاری به حل بسیاری از چالش ها خواهد کرد.
Today one of the most important outcomes of urbanization is emergence and expansion of the phenomenon of informal settlements outside the formal urban development program. This phenomenon is considered a serious threat to the sustainability and cohesion of urban society because of its specific physical, social and legal features. Therefore, adopting special measures to regulate the present situation and prevent it from spreading in the future should be on the agenda of public managers and policy makers. This research identifies and structures the relationships between informal settlement policy problems to analyze the different challenges and issues, using DEMTEL technique as a soft decision making strategy. The results indicate that there are major problems such as the loss of the immigrant community and the lack of public services in informal settlements. These two challenges in the model are less effective and heavily influenced by other challenges within the model. These two challenges are less influenced by other factors and heavily effect on them. Solving these two challenges that affect more than 90 percent of the other factors in the model, at high intensity and directly, will help to solve many of the informal settlement challenges
آذر، عادل، خسروانی، فرزانه. (1395). تحقیق در عملیات نرم، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
اك، جان اي، چيني، اسپنسر، كمرون، جيمز، جي، ليتنر، مايكل و ويلسون، رونالد اي. (1390). تهیه نقشه براي تحليل بزهكاری: شناسايي كانون های جرم خیز، ترجمه: محسن كلانتري و مريم شكوهی، زنجان: نشر آذركلك.
امیدوارفر، سجاد. (1396). نقش مدیریت شهری در مناطق حاشیه نشین با تاکید بر ایران، نشریه شـباک، شماره 5، ص 8-1.
پورموسوی، موسی، معصومی، سلمان. (1389). ساماندهي و توانمندسازي محله هاي آسيب پذير با تأكيد بر نقش مديريت شهري، ماهنامه شهرداری ها، شماره 99، ص 40-32.
خوش فر، غلامرضا، خسروی، سمیه، حسین نژاد، مجتبی. (1390). مهاجرت حاشيه نشيني و آسيب هاي اجتماعي، کتاب مجموعه مقالات همایش هجوم خاموش، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
رضایی، میثم، بلاغی، رسول، شمس الدینی، علی، شاعر، فاطمه، ماندنی، سعید. (1395). ارزيابي و تحليل ابعاد اجتماعي حاشيه نشيني در کلانشهرها، نشریه جغرافیایی سرزمین، شماره 52، ص 75-57.
سالاروندیان، فاطمه، حسینی، سیدعلی، حبیبی، لیلا، جعفری مهرآبادی، مریم. (1395). نقش مشاغل غیررسمی در تسکین اسکان غیررسمی، نشریه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره 14، ص 157-137.
قاسمی اردهایی، علی، نوبخت، رضا. (1394). حاشیه نشینی و احساس امنیت: مطالعه جوانان حاشیه نشین شهر تبریز، فصلنامه جمعیت، شماره 91 و 92، ص 56-37.
عسگری، احسان. (1396). حاشیه‌نشینی و آسیب‌های اجتماعی، پژوهش‌های نوین علوم جغرافیایی معماری و شهرسازی، شماره 4، ص 70-49.
مرکز پژوهشی آرا. (1396). درآمدی بر موضوع حاشیه نشینی در ایران ( چالش ها و راهکارها)، تهران: انتشارات بهپویش.
مرکز پژوهشی راهبردی آریا. (1389). گزارش تحلیل و آسیب‌شناسی وضعیت حاشیه نشینی در کلانشهرها، بازیابی شده از http://aryassc.com .
مصطفی پور، امید. (1397). بررسی نقش سکونتگاههای غیررسمی و حاشینه نشینی بر میزان آسیب های اجتماعی، مجموعه مقالات همایش بررسی چالش ها و ارائه راهکارهای نوین مدیریت شهری.
ملکی،سعید،حاتمی،داوود.(1394). حاشیه نشینی و چالشهای اجتماعی-فرهنگی ناشی از آن با تاکید بر کلانشهرهای ایران، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، شماره 24، ص 140-111.
نقدی، اسداله (1386)، حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی، همدان: انتشارات فن آوران.
Azami, Mohammad, Tavallaei, Roohallah, Mohammadi, Akbar. (2017). The challenge of sustainability in informal settlements of Iran, Environment, Development and Sustainability, vol. 19, pp. 123-137.
Begna, Ts. (2017). Rapid Urbanization, Squatter Settlements and Housing Policy Interface in Ethiopia, the Case of Nekemte Town, Journal of geography and natural diasters, Vol. 7, pp. 1-15.
Beyene, Getalem Aychew, Dessie, Yenew Amsal, (2014), Assessment of informal settlement and associated factors as a public health issue in Bahir Dar city, Journal of Geography, Vol. 33, pp. 87-102.
Delima, Putri, Chotib, Amanda, (2020). Detecting Informal Settlement Development in Penjaringan Sub-District, North Jakarta, Indonesia, Earth and Environmental Science, Vol. 436, pp. 34-45.
Fransisco, Jose, Perocich, V., Loyola, M., (2019) Bread for advancing the right to the city: academia, grassroots groups and the first cooperative in a Chilean informal settlement, Environment & Urbanization, Vol. 15, PP. 1-19.
Jones, Paul. (2017). Formalizing the Informal: Understanding the Position of Informal Settlements and Slums in Sustainable Urbanization Policies and Strategies in Bandung, Indonesia, Journal of sustainability, Vol. 9, pp. 22-49.
Marutlulle, Noah.K. (2017). Causes of informal settlements in Ekurhuleni Metropolitan Municipality: An exploration, Africa’s Public Service Delivery and Performance Review, Vol. 5, pp. 1-11.
McCartney, Shelagh, Krishnamurthy, Sukanya, (2018), Neglected? Strengthening the Morphological Study of Informal Settlements, Sage open access articles, pp. 1-21.
Meth, Paula, (2017), Informal Housing, Gender, Crime and Violence: The Role of Design in Urban South Africa, the British Journal of Criminology, Vol 57, pp. 402-421.
Mohammadi makerani, hamid, (2007), citizen participation in informal settlement, potentials & obstacles-the case of Iran, Shiraz, saadi community.
Nassar, Dina Mamdouh, Elsayed, Hanan Gamil. (2017). From Informal Settlements to sustainable communities, Alexandria Engineering Journal, pp.367-376.
Nghaamwa, Rhauna Ndahangaelao, (2017). An analysis of poverty among the residents of Okahandja park informal settlement in Nambia, Master dissertation, University of Namibia.
Sakala, Samuel. (2016). Causes and consequences of informal settlement planning in LUSAKA district, Environment policy, pp.45-61.
UN-Habitat. (2016). Urbanization and Development: Emerging Futures. World Cities Report. Nairobi, Africa.
West, Sara, Buker, Patrick, Ashmore, Mike, Welden, Natalie, (2020). Particulate matter pollution in an informal settlement in Nairobi: Using citizen science to make the invisible visible, Applied Geography, Vol. 114, pp. 72-84.
Williams, David Samuel, Máñez Costa, María, Celliers, Louis, Sutherland, Catherine. (2018). Informal Settlements and Flooding, Journal of Water, pp. 4-25.