تدوین شاخص های مدیریت بحران با رویکرد خارج سازی قرآن از مهجوریت (مورد مطالعه:بحران گوساله پرستی قوم حضرت موسی(ع))
محورهای موضوعی : مدیریت استراتژیکعلی نجاتبخش اصفهانی 1 * , عزت الله مولایی نیا 2
1 - -
2 - دانشگاه قم
کلید واژه: قرآن رهبري و مدیریت حضرت موسی(ع) رهبری پیامبران اصول مدیریت بحران سیره,
چکیده مقاله :
بروز بحرانهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ،عقیدتی از سویی و لزوم هدایت و رهبری جامعه انسانی از سوی دیگر ضرورت استفاده از یک تفکر اصیل را در حاکمیت الهی ایجاب می نماید . از آنجا که فلسفه نزول آیات وحی براي جامعه ای خاص و در زمانی معین نمی باشد، می توان سالم ترین راه هدایت جامعه را از آموزه هاي قرآنی استخراج و در راستاي عملیاتی سازی آن در عصر کنونی زمینه سازی کرد. در این پژوهش محقق با بهره گیري از آیات قرآن زندگی حضرت موسی(ع) و سیره ی آن بزرگوار را در قالب شاخصهاي قبل، حین و پس از بحران همراه با با ارائه مدل مفهومی محقق ساخته و با اعتبارسنجی آن توسط اساتید حوزه و دانشگاه،مورد مطالعه قرار داده است. روش پژوهش "روش اجتهادی معهود حوزوی" است. بدین معنا که اطلاعات مورد نیاز با تحلیل محتواي آیات قرآن جمع آوري شده است. نتیجه: مدیریت بحران در سیره حضرت موسی(ع) از دیدگاه قرآن از ویژگیهای خاص برخوردار بوده که به آن جامعیتی معنادار بخشیده است. در واقع سود مندترین راه برای هدایت و رهایی انسانها از یوغ اسارت،فساد، و ... تمسک به آموزه های الهی است. از طرفی نهضت پیامبر گونه حضرت امام خمینی (ره) ضرورت واکاوی مسائل مربوط به مدیریت و رهبری را از منظر اسلام اجتناب ناپذیر کرده است. از این رو با شناخت سیره و اصول مدیریت بحران حضرت موسی(ع) در مسائل مبتلابه امروز جامعه و با تکیه بر دستاوردهای این تحقیق می توان استفاده لازم در مشکلات و رویارویی با بحران ها را به عمل اورد. و به جاست از این آموزه ها استفاده نمائیم تا نسبت به برطرف کردن دغدغه های مدیریتی به ویژه مطالبات ولی امر مسلمین در این زمینه با هوشیاری یار و مددکار معظم له باشیم.
Social, political, cultural and ideological crises on the one hand and the need to guide and lead the human society on the other hand necessitate the need to use an original thought in divine sovereignty. Since the philosophy of verses of revelation is not specific to a particular society at a certain time, the safest way to guide the society can be extracted from the teachings of the Quran and its operationalization can be facilitated in the current era. In this research, enjoying the Quranic verses, the researcher has studied the life and tradition of Moses in the form of indices before, during and after the crisis along with providing a conceptual model developed by the researcher and validated by university and seminary professors. The research method is the seminary traditional deductive method. This means that the needed information is collected by analyzing the content of the verses Result: crisis management in his tradition According to the Quran, Moses had special features which made him a significant comprehensiveness. In fact, the most useful way to guide human beings and save them from the yoke of captivity, corruption, etc. is the adherence to the teachings of the divine, on the other hand the great event of prophetic movement of Imam Khomeini, the need to analyze issues related to management and leadership has become inevitable from the perspective of Islam. Therefore, by knowing Moses tradition and principles of crisis management on issues concerning the today's society and relying on the achievements of this research, the problems and crises can be faced simply. It is better to use these teachings in the face of crises to help the great leader in dispelling the management concerns, especially the demands of the spiritual leader of the Muslim world.
*انجمن عربی و فارسی.فرهنگ لغت عربی به فارسی.لاهور]دانشگاه پنجاب[،1956 م
*باقری،مصباح الهدی.«جنبه هایی از مدیریت بحران پیامبر اکرم (علیه السلام) با تاکید بر موارد خاص: چهار غزوه (بدر)(احد)( احزاب)و(تبوک)».نشریه اندیشه صادق،شماره های سوم و چهارم،1380،صفحات 21-3
*تقوایی،مسعود؛ علی زاده،جابر.«استراتژی های مدیریت بحران کاربری های مسکونی در روستا – شهرها(نمونه:روستا-شهر اصلاندوز،استان اردبیل)».نشریه مسکن و محیط روستا،شماره یکصد و سی و هشتم،زمستان 1391،صفحات104-85
*چابکی،ام البنین؛ خادمی، فاطمه و صادقی، عشرت.«بازشناسی عوامل رهبري حضرت موسی (ع) با تأکید بر سوره طه».فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی، سال بیست و سوم، شماره یکم،سال 1394،صفحات 181-159.
*حبیب¬زاده ملکی،اصحاب؛رضا جوادیان.«راهبردهای رسانه¬ای در مدیریت بحران».فصلنامه توسعه،سال پنجم،شماره هجدهم،زمستان 1389،صفحات123-103
*خان¬محمدی،سهراب؛غلامرضا،معمارزاده و حسین،وفادار.«تبیین ابعاد و مولفه های بحران انتظامی».پژوهش های مدیریت انتظامی(مطالعات مدیریت انتظامی)،دوره پنجم،شماره یکم،بهار 1389،صفحات117-101
*خطیبی¬کوشکک،محمد.«درآمدی بر نقش اسلام در حل بحران های سیاسی- اجتماعی».فصلنامه حصون،شماره پنجم،1384،صفحات 58-35
*خیرالهی،فرشید؛ندری،محمد.«تکنیک های تصمیم گیری در حسابداری مدیریت از دیدگاه اسلامی».دوفصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مالی اسلامی،سال چهارم،شماره دوم،1394،صفحات 96-69
*دارابی،رضا.«راهبردهای لجستیک بحران».فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی،سال ششم،شماره بیست و یکمپاییز1390،صفحات34-7
*راغب اصفهانی،حسین بن محمد.مفردات الفاظ القرآن.جلد اول،المکتبه المرتضوی لاحیاء آثارالجعفریه،تهران،1383
*راغب اصفهانی،حسین بن محمد.مفردات الفاظ القرآن.جلد دوم،المکتبه المرتضوی لاحیاء آثارالجعفریه،تهران،1383
*راغب اصفهانی،حسین بن محمد.مفردات الفاظ القرآن.جلد سوم،المکتبه المرتضوی لاحیاء آثارالجعفریه،تهران،1383
*ربیعی،علی؛امینی،محمدتقی و سرافرازی،اعظم.«توسعه الگوی مناسب تصمیم گیری تحت شرایط بحران سازمانی با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره ANP(مورد مطالعه:شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران- منطقه فارس)».نشریه علمی – پژوهشی بهبود مدیریت،سال هفتم،شماره چهارم،زمستان1392،صفحات182-168
*رسولی محلاتی،سید هاشم.تاریخ انبیاء: قصص قرآن از آدم علیه السلام تا خاتم النبیین صلی الله علیه و آله. چاپ بیست و هشتم نشر بوستان کتاب قم، ،1392
*رضایی اصفهانی،محمد علی.«روش شناسى مطالعات ميان رشته اى در تفسير قرآن».فصلنامه انديشه ديني دانشگاه شيراز، پياپي سی و دوم،1388،صفحات 130-115
*روشندل اربطانی،طاهر.«نقش مدیریت رسانه در تحول بحران از تهدید به فرصت».پژوهش¬های ارتباطی،دوره پانژدهم،شماره پنجاه و پنجم،پاییز 1387،صفحات162-141
*روشندل اربطانی،طاهر و صلواتیان،سیاوش.«طراحی مدل نقش رسانه های جمعی در مدیریت مرحله پیش از بحران».فصلنامه علوم مدیریت ایران،سال پنجم،شماره هفدهم،بهار1389،صفحات24-1
*رهبرهادی بیگلو،رضا؛بی غم،نگار و نعمتی مقدم،بهرام و عبداللهی،شعله و حسن¬زاده،محمد.«بحران و مدیریت بحران».دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست،1391،صفحات9-1
*ستایش برحقی،مهدی؛کامکار حقیقی،مهران و علیزاده،محمد.«طراحی سیستم اطلاعات مدیریتی بحران های طبیعی».فصلنامه علمی – پژوهشی مدیریت سلامت،دوره دهم،شماره بیست و نهم،پاییز1386،صفحات54-45
*سهرابی،بابک؛اعظمی،امیر و یزدانی،حمیدرضا.«آسیب شناسی پژوهش های انجام شده در زمینه مدیریت اسلامی با رویکرد فراترکیب».چشم انداز مدیریت دولتی،شماره ششم،1390،صفحات 24-9
*سیدجوادین،سید رضا؛ماه بانویی، بهاره و قاسمی، روح اله.«ترسیم روابط علت - معلولی شایستگی های مدیریتی حضرت موسی(ع) با به کارگیری دیماتل خاکستری».مدیریت در دانشگاه اسلامی،سال چهارم، شماره دوم،1394،صفحات226-207
*علیزاده¬خوش،کاظم.«راهکارهای قرآن کریم در برون رفت از بحران معنویت».پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم،دانشکده علوم قرانی قم،1390
*عموزاده،شهرام؛مرادی،حجت¬ الله.«رابطه بین تعهد حرفه¬ای و تعهد سازمانی کارکنان با موفقیت در مدیریت بحران».فصلنامه مدیریت بحران و وضعیت های اضطراری،سال هشتم،شماره بیست و هشتم،تابستان1395،صفحات103-77
*غضنفری،علی.«بررسی شیوه تفسیری علامه طباطبائی در تفسیر المیزان».پیام جاویدان،شماره اول،سال اول،1382،صفحات 27-16
*غلامحسینی،اسماعیل.«بررسی نقش و جایگاه ناجا در مدیریت بحران¬های طبیعی(مطالعه موردی:بحران سفید،بحران برف 1383 گیلان)».فصلنامه پژوهش¬های مدیریت انتظامی(مطالعات مدیریت انتظامی)،دوره هفتم،شماره چهارم،زمستان 1391،صفحات568-549
*قائمی مقدم،محمدرضا.«موعظه و نصیحت در قرآن».تربیت اسلامی،دوره دوم،شماره سوم،پاییز و زمستان 1385،صفحات255-217
*قرائتی،محسن.تفسیر نور.جلد سوم،انتشارات مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن،1388
* قلی پور،آرین.«بحران مدیریت در مدیریت بحران».کمال مدیریت ویژه نامه مدیریت بحران،شماره چهارم و پنجم،زمستان 1382 و بهار 1383،صفحات52-43
* کینگ،گرانویل.«مدیریت بحران و اثربخشی تیم: یک بررسی دقیق تر».مترجم: ناخدا یکم پاسدار احمد کریمی،فصلنامه مدیریت بحران،سال هشتم،شماره بیست و هشتم،1395،صفحات224-199
*لطیفی،میثم؛منصوری،بهارک و عبدالحسین زاده،محمد.«شناسايي و تبيين اصول مديريت در سيره امام حسين عليه السلام و دلالتهاي آن براي دانش مديريت».فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، سال بیست و چهارم ، شماره سوم،1395،صفحات 41-13
*محمدی اشتهاردی،محمد.قصه¬های قرآن به قلم روان.چاپ هفدهم،انتشارات¬موسسه¬نبوی،تهران،1390
*محمدی سیرت،حسین¬.«مدیریت بحران در قرآن کریم:بررسی سیره نبوی در نبرد احزاب».نشریه ره¬آورد سیاسی،سال نهم،شماره سی و پنجم،بهار1391،صفحات30-3
* محمدی سیرت،حسین¬.اصول مدیریت بحران در قرآن کریم با تاکید بر قصص انبیاء الوالعزم(عیلهم السلام).چاپ اول،دانشگاه امام صادق(ع)،تهران،1391
*محمدی¬سیرت،حسین و قاسم¬پور،محسن.«واکاوی مفهوم بحران در گفتمان قرآنی».نشریه معرفت،سال بیست و چهارم،شماره دویست و چهاردهم،1394،صفحات 84-69
*مروتی،سهراب؛ امان الله ناصری کریموند.«روش علامه طباطبایی در بررسی و نقد تفاسیر روایی با تکیه بر قاعدة سیاق».دوفصلنامه علمی پژوهشی حدیث پژوهی،شمارة هشتم، سال چهارم،1391،صفحات232-209
*ناظم¬بکائی،محسن؛مردانی¬نوکنده،محمدحسین و نوروزی،محمد.«بررسی و تبیین انحطاط فرهنگی از دیدگاه قرآن و آموزه های دینی و ارائه راهکارهای عملی ماخوذ از آن».ماهنامه مهندسی فرهنگی،سال چهارم،شماره های چهل و سوم و چهل و چهارم،مرداد و شهریورماه 1389،صفحات 91-80
*نصیبی،مهدی؛ مدیری،محمود و نکوئی،محمدعلی و حسنوی،رضا و نوری،مهدی.«ایجاد مدل تعاملی اطلاعات و فعالیتهای ذینفعان مدیریت بحران در صنعت با رویکرد مهندسی همزمان مطالعه¬ی موردی: ایران خودرو».دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بحران،شماره هشتم،1394،صفحات 36-23
*ودادی،احمد؛صیادشیرکش،سعید و شفیع¬زاده¬برمی،مریم.«هوش سازمانی و مدیریت بحران».فصلنامه مدیریت کسب و کار،سال دوم،شماره پنجم،بهار 1389،صفحات102-85
*یزدان پناه،مهشید.«برنامه ریزی و مدیریت بحران».تدبیر،شماره یکصد و بیست و هفتم،آبان 1381،صفحات56-51