تأثیرپذیری نیازهای روانشناختی محیط کار از آموزش ضمن خدمت؛ آزمون نقش میانجی جامعه‌پذیری کارکنان
محورهای موضوعی :سیروس قنبری 1 , رقیه بهشتی‌راد 2 *
1 - دانشگاه بوعلی سینا
2 -
کلید واژه: آموزش ضمن خدمت نیازهای روانشناختی محیط کار جامعه‌پذیری سازمانی کارکنان دانشگاه ارومیه,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیرپذیری نیازهای روانشناختی محیط کار از آموزش ضمن خدمت؛ آزمون نقش میانجی جامعه‌پذیری کارکنان انجام شده است. روش تحقیق، توصيفي و طرح پژوهشي همبستگي از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه ارومیه می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم هر طبقه 260 نفر به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از سه پرسشنامه آموزش ضمن خدمت، جامعه‌پذیری سازمانی و نیازهای روانشناختی محیط کار استفاده شد. نتایج الگویابی معادلات ساختاری نشان داد که رابطه بین آموزش ضمن خدمت با نیازهای روانشناختی محیط کار و جامعه‌پذیری سازمانی مثبت و معنی‌دار است. رابطه بین جامعه‌پذیری سازمانی و نیازهای روانشناختی محیط کار مثبت و معنی‌دار است. همچنین رابطه آموزش ضمن خدمت و نیازهای روانشناختی محیط کار با نقش میانجی جامعه‌پذیری سازمانی مثبت و معنی‌دار می‌باشد.
The purpose of this study is to seek Effectiveness for psychological needs of workplace through In-service training, test for role of mediator in employees' socialization. The current research method is descriptive and the research project used was based on Structural equations model. The statistical population is all employees of Urmia University in which 260 were selected by stratified random sampling method. Data were gathered through three questionnaires, In-service training, organizational socialization and needs of workplace. Results of structural equation modeling showed that: The relationship between in-service training with psychological needs of workplace and organizational socialization is positive and significant. Relationships between organizational socialization and psychological needs of workplace are positive and significant. Also the relationship between in-service training and psychological needs of workplace with role of mediator in organizational socialization is positive and significant.
ابطحی، حسین. (1375). آموزش و بهسازي منابع انسانی. تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و برنامه‌ریزي آموزشی.
اردلان، محمدرضا و بهشتی‌راد، رقیه. (1394). رابطه فرهنگ سازمانی و وجدان کاری کارکنان با نقش میانجی‌گری جامعه‌پذیری سازمانی کارکنان دانشگاه ارومیه. مجله جامعه‌شناسی کاربردی، در دست چاپ.
اعتباریان، اکبر و خلیلی، مسعود. (1387). رابطه کیفیت زندگی کاری و ابعاد آن با جامعه‌پذیری سازمانی (کارکنان سازمان تأمین اجتماعی). مجله دانش و پژوهش در روانشناسی، شماره 35 و 36 ، صص 106-81.
افضل‌خانی، مریم و نجابت، سمیه. (1392). بررسی راهکارهای کیفیت‌بخشی به دوره‌های آموزشی ضمن خدمت معلمان و کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان سمنان. مجله رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال چهارم، شماره 3.
انصاری، محمد‌‌اسماعیل؛ باقری‌کلجاهی، علی و صالحی، مسلم. (1389). تعهد سازماني از ديدگاه نظريه‌پردازان و نقش راهبردهاي مديريت منابع انساني در بهبود آن. مجله توسعه سازمانی پلیس، شماره 31، دوره 7.
ایران‌نژاد پاریزی، مهدی و ساسان‌گهر، پرویز. (1386). سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل، انتشارات بانکداری ایران.
بردبار، غلامرضا؛ موسوی، سیدمحمد و مرادی، بهرنگ. (1391). تحلیلی بر نیازهاي آموزشی کارکنان با استفاده از TOPSIS فازی، دیماتل فازي. فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزي آموزشی، سال اول، شماره 1.
چايچي، پريچهر. (1381). شيوه‌هاي آموزش ضمن خدمت. تهران: مرکز برنامه‌ریزی و آموزش نیروی انسانی.
چرکزی، عبدالرحمان؛ رستمی، مازیار؛ کشتکار، عباسعلی و کوچکی، قربان‌محمد. (1388). دیدگاه پیراپزشکان شاغل در استان گلستان نسبت به برنامه‌های بازآموزی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، دوره 9، شماره 22.
حقانی، فریبا و معصومی، رسول. (1389). مروری بر نظريه‌های يادگيری و کاربرد آن‌ها در آموزش پزشکی. فصلنامه آموزش در علوم پزشکی، دوره 10، شماره 5.
رئیسی، زهره؛ سلیمیان، فرهاد؛ نجاری، رضا و امیرخانی، امیرحسین. (1390). رابطه جامعه‌پذیری سازمانی و تعهد سازمانی در پرستاران بیمارستان شریعتی اصفهان. مدیریت اطلاعات سلامت (ویژه‌نامه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی)، دوره8 ، صص104-111.
ربیعی، فاطمه؛ مؤیدی، سیدنورالدین و نادری، زهرا. (1390). تأثیر دوره‌های آموزشی ضمن خدمت بر کارایی نیروی انسانی از دیدگاه کارشناسان ستادی دانشگاه. فصلنامه راهبردهای آموزش، دوره 4، شماره2.
ساروخانی، باقر و طالبیان، سیدامیر. (1381). وجدان کاری و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. جامعه‌شناسی ایران، دوه چهارم، شماره 4، صص 162-188.
سالاروندیان، شهرام. (1390). نیازسنجی آموزشی کارکنان شرکت سهامی بیمه ایران در بخش معاونت فنی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
سلطانزاده، وحید؛ امراهی، اکبر و اسم‌حسینی، غلامرضا. (1393). شناسایی و اولویت‌بندی نیازهای روانشناختی محیط کار اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه. سلامت محیط کار، دوره 11، شماره 1، صص 102-114.
سلطانی، ایرج. (1383). مدیریت عملکرد و ساز و کارهای اجرایی آن در تولید کیفیت. فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره 41.
شاهکرمی‌پور، زهرا و تیرگر، هدایت. (1391). فصلنامه راهبردهای آموزش، دوره 5، شماره 4.
شهراني، فرزاد؛ مرتضوی، سيداحمد؛ اسديان، غلامرضا؛ جعفرنژاد، فرزان و آب‌جام، زهرا. (1387). ديدگاه‌هاي كاركنان جمعيت هلال احمر استان چهارمحال و بختياري در خصوص دوره‌هاي آموزشي ضمن خدمت. مجله امداد و نجات، دوره 1، شماره 2.
عباسی، انیس؛ یزدانی، نگار و بهادری، محمد‌کریم. (1387). نتایج طرح تکریم ارباب رجوع در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی. مجله اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره 1، شماره 4.
فتحی‌واجارگاه، کوروش و کامکاري، کامبیز. (1381). نیازسنجی آموزشی (الگوها و فنون). تهران: انتشارات آییژ.
فتحي‌واجارگاه، كوروش. (1386). برنامه‌ريزي آموزش ضمن خدمت كاركنان. تهران: سمت.
فتحی، فریبرز؛ محرم‌زاده، مهرداد و سید‌عامری، میر‌حسن. (1392). تبیین رابطه بین جامعه‌پذیری سازمانی با وجدان کاری کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان شمال غرب ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت ورزشی، شماره 21، صص 232-219.
قلاوندی، حسن. (1389). تحلیل روابط بین کیفیت زندگی کاری و لنگرهای مسیر شغلی بر عملکرد سازمانی اعضای هیئت علمی شمال غرب کشور. پایان‌نامه دکترای مدیریت آموزشی، دانشگاه اصفهان.
کاظم‌پور، اسماعیل و غفاري، خلیل. (1390). امکان‌سنجی استقرار نظام آموزش ضمن خدمت مجازي در دانشگاه آزاد اسلامی. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 2، شماره 5.
کریمی، فیروزه. (1388). جامعه‌پذیری و نگهداشت نیروی انسانی در سازمان. ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی، فرهنگی کار، شماره 107-106، صص 77-74.
گروه مشاوران یونسکو. (1381). فرایند آموزش ضمن خدمت. ترجمه: فریده مشایخ. تهران: انتشارات مدرسه.
مهداد، علی؛ دهقان، الهام؛ گل‌پرور، محسن و شجاع، علی. (1391). رابطه مؤلفه‌های سلامت روانشناختی محیط کار با تعهد سازمانی و اعتماد سازمانی کارکنان شرکت پالایش گاز سوخون و قشم. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، شماره 48.
ميرزابيگی، غضنفر؛ سالمی، صديقه؛ سنجری، مهناز؛ شيرازی، فاطمه؛ حيدری، شيوا و ملکی، صديقه. (1388). رضایت شغلی پرستاران ایران. فصلنامه حیات، دوره 15، شماره 1.
نادی، محمد‌علی؛ گل‌پرور، محسن و سیادت، سید‌علی. (1388). جامعه‌پذیری سازمانی و آرزوهای شغلی کارکنان در محیط‌های کاری. جامعه‌شناسی کاربردی، سال 21، شماره 37، صص 176-159.
نظام‌آبادی، محبوبه و باستن، حامد. (1389). نقشه‌های مفهومی در آموزش پزشکی: بازبینی تحلیلی منابع. فصلنامه راهبردهای آموزش، دوره 3، شماره 3.
نکوئی‌مقدم، محمود و میررضایی، ناهید. (1384). تأثیر آموزش‌های ضمن خدمت در بهره‌وری کارکنان دانشگاه علوم پزشکی کرمان. مجله مدیریت اطلاعات سلامت، شماره 3.
هویدا، رضا؛ جمشیدیان، عبدالرسول و مختاری‌فر، حجت‌اله. (1390). رابطه جامعه‌پذیری سازمانی و تعهد سازمانی در بین دبیران مدارس متوسطه شهر همدان. فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، سال 22، شماره 43.
Belcourt, M., Bohlander, G., & Snell, S. (2008). Managing Human Resources. 5th Canadian Edition. Thomson-Nelson.
Bernardin. H, J. (2003). Human resource Management. United State: McGraw Hill.
Cooper- Thomas, H. D & Anderson, N. (2006). Organizational Socialization a New Theoretical Model and Recommendations for Future Research and HRM Practices in Organizations. Journal of Managerial Psychology, 21(5), 492-516.
Cousins,P.D., Handfield, R.B., Lawson, B. & Petersen, K.J.(2006). Creating Supply Chain Relational Capital: The Impact of Formal and Informal Socialization Processes. Journal of Operations Management, 24 . 851–863.
Deci E. L., & Ryan R. M., (2008). Self-determination Theory: A macro Theory of Human Motivation, Development, and Health. Canadian Psychology, 49 (3), 182-185.
Freeman K.B., (2011). Human Needs and Utility Maximization. International Journal of Social Economics, 38(3), 224-236.
Gao، J.(2011). A Model of Organizational Socialization and Turnover Intention. International Journal of E-Business Development, 1(1), 22-25
Hetland H. Hetland J., Andreassen C.S., Pallesen S., & Notelaers G. (2011). Leadership and Fulfillment of Thethree Basic Psychological Needs a Work. Career Development International, 16(5), 507-523.
Ilhan T., & Ozbay, Y. (2012). The Predictive Role of Life Goals and Psychological Need Satisfaction on Subjective Well-Being. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(34), 109-118.
James, w. w. (1993). Human Resource Strategy. MG HILL.
Judge T.A., & Piccolo R.F. (2004). Transformational and Transactional Leadership: a Meta-analytic Test of Their Relative Validity. Journal of Applied Psychology, 89 (5), 755-68.
Kim, T.-Y., Cable, D.M. & Kim, S. P. (2005). Socialization Tactics, Employee Proactivity, and Person-organization Fit. Journal of Applied Psychology, 90(2), 232-41.
Kline, R.B. (2011). Principles & Practice of Structural Equation Modeling. Second Edition, New York: The Guilford Press.
Kowtha, N. R. (2008). Engineering the Engineers: Socialization Tactics and New Engineer Adjustment in Organizations. Academic Journal, 55(1), 67- 81.
Manzoor, M. & Naeem, H. (2011). Relationship of Organization Socialization with Organizational Commitment and Turnover Intention: Moderating role of Perceived Organizational Support. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business. 3(8); 529-515
Mayer A. (2008). Review Confirms Work Place Counseling Reduces Stress. British Medical Journal, 322: 637.
Moore F. (2007). Work-life Balance: Contrasting Managers and Workers in an MNC. Employee Relations, 29(4); 385-399.
Sapmaz F., Doğana T., Sapmaz S., Temizel S., & Dilek Tel F. (2012). Examining Predictive Role of Psychological Need Satisfaction on Happiness in terms of Self-Determination Theory. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 55; 861 – 868.
Sheldon K.M., & Bettencourt B. A. (2002). Psychological Need-satisfaction and Subjective Well-being within Social Groups. British Journal of Social Psychology, 41(1), 25-38
Taormina, R.J. (2004). Convergent Validation of Two Measures of Organizational Socialization. International Journal of Human Resource Management, 15(1), 76-94.
Teo, T., & Noyes, J. (2012). Explaining the Intention to Use Technology among Pre-service Teachers: a Multi-group Analysis of the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology. Interactive Learning Environments, 22(1), 51-66.