شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر تسهیم دانش بر اساس تحلیل سلسله مراتبی(AHP) (مطالعه موردی گروه صنعتی سایپا)
محورهای موضوعی :
مریم علی یی
1
(دانشگاه پیام نور، گروه مدیریت،تهران، ایران)
کلید واژه: دانش, مدیریت دانش, تسهیم دانش, وزن¬دهی,
چکیده مقاله :
تسهیم دانش موجب کاهش هزینه ها، بهبود عملکرد، بهبود ارائه خدمات به مشتریان، کاهش زمان توسعه محصولات جدید، کاهش زمان تحویل کالا به مشتریان و در نهایت کاهش هزینه های مربوط به یافتن و دسترسی به انواع ارزشمند دانش در داخل سازمان می شود. به همین دلیل نقش تسهیم دانش به نوعی با مفهوم مدیریت دانش بسیار گره خورده است. هدف مقاله حاضر بررسی عوامل موثر بر تسهیم دانش و اولویت بندی آنها با هدف کمک به شناسایی نقش این عوامل در فرآیند پیاده سازی و اجرای موفق مدیریت دانش در گروه صنعتی سایپا در نظر گرفته شده است. در گام اول بر اساس مطالعات و ادبیات مدیریت دانش پرسشنامه محقق ساخته 5 گزینه ای طیف لیکرت ساخته شد که در بین دو گروه خبرگان برون سازمانی و درون سازمانی به صورت حضوری و در قالب مصاحبه بسته توزیع و جمع آوری گردید. این عوامل در چهار بعد: 1) عوامل فردی 2) عوامل سازمانی 3) عوامل فرهنگی و 4) عوامل فناوری شناسایی و دسته بندی شدند. در مرحله بعد در قالب پرسشنامه زوجی و به کمک نرم افزار Expert Choice این عوامل اولویت بندی و وزن دهی شدند. با توجه به نتایج حاضل از پرسشنامه دوم عوامل: 1) عوامل فرهنگی (با وزن 0.460) ، 2) عوامل فردی (با وزن 0.258)، 3)عوامل سازمانی (با وزن 0.161) و 4) عوامل فناوری (با وزن 0.122) به ترتیب بیشترین تأثیر را در تسهیم دانش دارند. لذا پیشنهاد می شود مدیران و سیاستگذاران گروه صنعتی سایپا قویا نسبت به عوامل فرهنگی موجود در واحدهای سازمان به کمک منابع انسانی بپردازند تا بتوانند از نتایج تسهیم دانش بیشترین بهره برداری را نمایند.
1. اخوان، پيمان و حسيني سرخوش، سيدمهدي. (1394). بررسي عوامل انگيزشي و سازماني مؤثر بر شكل¬گيري رفتار تسهيم دانش ميان كاركنان (مطالعة موردي در يك مركز تحقيق و توسعة صنعتي). فصلنامه علمي پژوهشي پژوهشنامة پردازش و مديريت اطلاعات، دوره 30، شماره 4، صص 1051-1084.
2. آرزمجو، هانیه و خوانساری، جیران. (1388). اجرای مدیریت دانش در شرکت توانیر و نتایج حاصل از آن. دومین کنفرانس ملی مدیریت دانش، تهران.
3. اشتریان کیومرث. (1388). نظام مدیریت دانش وزارت صنایع و معادن: اجرای برنامه پنجم توسعه صنعتی با رویکرد دانش¬بنیان. دومین کنفرانس ملی مدیریت دانش، تهران.
4. بيرانوند، علی و شعبانی، احمد و محمدي استانی، مرتضی. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر تسهیم دانش کتابداران و ارائه مدل پیش¬بینی رفتار آنها (مطالعه موردی:
کتابخانه¬های عمومی استان فارس). فصلنامه مطالعات كتابداري و علم اطلاعات، سال نهم، شماره 1، شماره پیاپی 19، صص 39-60.
5. پور، سمیرا و مرتضوي، سعید. (1392). تبیین عوامل موثر بر نگرش و رفتار مبتنی بر تسهیم دانش (مورد مطالعه: پرستاران بیمارستان 17 شهریور). فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، سال دوم، شماره 3، پیاپی (6)، صص 43-70.
6. رفوآ، شبنم و عباسي سوركي، فاطمه. (1394). تأثير عوامل سازماني و تكنولوژيكي بر تسهيم دانش در كتابخانة ملي جمهوري اسلامي ايران. فصلنامه علمي پژوهشي پژوهشنامة پردازش و مديريت اطلاعات، دوره 31، شماره 1، صص 217-239.
7. رهنورد، فرج الله و صدر، فاطمه. (1388). رابطه ادراک فرهنگ تسهیم دانش کارکنان با عوامل سازمانی در دستگاه-های دولتی. فراسوي مديريت، دوره دوم، شماره 8، صص 51-74.
8. ضیایی دولت آبادی، ح و خزائی پول، ج و کیالاشکی، ج و امانی، م. (1392). طراحی مدل تاثیرگذاری فرهنگ سازمانی بر تسهیم دانش و ایجاد چابکی در مهار شرایط بحرانی با رویکرد پدافند غیرعامل. مدیریت بحران، شماره سوم، صص 59-64.
9. علی¬پور درویشی، زهرا. (1391). ارائه مدل عوامل مؤثر بر تسهیم دانش گروه¬های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی (پیمایشی پیرامون واحد تهران شمال و علوم تحقیقات). مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 4، شماره 10، صص 91-116
10. مدیری، محمود و شکیبایی ثابت، معصومه و رنگریز، حسن. (1393). شناسايی و اولويت¬بندی عوامل انگيزشی مؤثر برتسهيم دانش بين کارکنان دانشی با رويکرد تصميم¬گيری چندمعياره فازی (F-MCDM). مجله مدیریت توسعه و تحول، شماره 18، صص 49-62.
11. منوریان، عباس و فضلی، فاطمه و یگانه، خدیجه. (1393). بررسی استراتژی¬های مؤثر بر فرایند تسهیم دانش (عوامل پیش برنده و بازدارنده) در سازمان دولتی. پژوهش¬های مدیریت راهبردی، سال بیست، شماره 55، صص 105-131.
12. نظرپور، محمد و زیدی جودکی، علی. (1394). شناسایی عوامل مؤثر بر تسهیم دانش میان کارکنان سازمان (مطالعه موردی: اداره بنادر و دریانوردان آبادان). هفدهمین همایش صنایع دریابی، جزیره کیش
18. Al-Mamoori., A.G.R., & Ahmad, Z.A. (2015). Linking organizational structure, technological support and process innovation: the mediaring role of knowledge sharing in the Iragi textile industy. In SHS web of conference, Vol 18.
19. Almeida M V, Soares A L.(2010). Knowledge sharing in project-based organizations: Overcoming the informational limbo.International Journal of Information Management, 34: 770 – 779.
20. Alrubaiee, L., Alzubi, H.M., Hanandeh,R.E., & Al Ali, R. (2015). Investigating the relationship between knowledge management process and organizational performance the mediating effect of organizational innovation. International Review of Management and Business Research, 4(4), 989
21. Gian Casimir, Karen Lee and Mark Loon. (2012) Knowledge sharing: influences of trust, commitment and cost, Journal of knowledge management,16(5),pp 740-753.
22. Fey, C. Denison, DR. (2003). Organizational culture and effec -tiveness: Can American Theory Be Applied in Russia? Organization Science, 14(6): 686-706
23. Keyes J. (2008), Identifying the barriers to knowledge sharing in knowledge intensive organizations. Dissertation Abstracts International, the Humanities and Social Sciences. 69 (5), Publisher: ProQuest Information & Learning
24. Kim, Soonhee, and Hyangsoo Lee. (2006). The impact of organizational context and information technology on employee knowledge sharing capabilities. Public Administration Review, 66 (3): 370-385.
25. Kim, S., and Ju, B., (2008) An Analysis of Faculty Perceptions: Attitudes Toward Knowledge Sharing and Collaboration in an Academic Institution. Journal of Information Science Research, 30, pp. 282-290.
26. Lauria, E., & Moore, T., & OʼBrien, C., & Staunton, R., & Samaddar, S. (2014). The influence of knowledge management on managing organizational risk. American International Journal of Contemporary Research, 4(11), 11-23.
27. McNeish, J. & Singh Mann, I.J. (2010). Knowledge Sharing and Trust in Organizations.
28. The IUP Journal of Knowledge Management, 8(1 & 2), PP18-30
Montes, F. J. L., Moreno, A. R., & Fernandes, L. M. M., (2004). Assessing the organizational climate and Contractual Relationship for Perception of SuPPort for innovation. journal of Information Science Management, Vol. 25, No. 2, PP: 167-180.
29. Nesheim T, Gressgård L J. (2014).Knowledge sharing in a complex organization: Antecedents and safety Effects. Safety Science, 62: 28– 36.
30. Nonaka I,(1994).Dynamic Theory of Organizational Knowledge Creation Organization Science Review,V5,PP14-35.
31. Scarso,E. & Bolisani, E. (2012), Trust in knowledge exchanges between service providers and clients: a multiple, case study of KIBS, Knowledge Management Research & Practice, 10,PP16–26
32. Syed-Ihsan, S.O., Rowland, F(2004). Knowledge management in a publicorganization: a study on the relationship between organizationalelements and the performance of knowledge transfer. Journal of Knowledge Management; 8(2): 95-111.
33. Thomas, J. C., Kellogg, W. A. & Erickson, T. (2001). The knowledge management puzzle: Human and social factors in knowledge management. IBM Systems Journal, Vol. 40, No. 4, PP: 863-884.
Van den Hooff, B. & De Ridder, J. A. (2004). Knowledge sharing in context: The influence of organizational commitment, communication climate and CMC use on knowledge sharing. Journal of Knowledge Management, Vol. 8, No. 6, PP: 117-130.
34. Zawawi, et al. (2011).The Study of Barrier Factors in Knowledge Sharing: A Case Study in Public University. Management Science and Engineering, 5, (1), 59-70